کار بیماری کرونا در کشور به جاهای باریک کشیده است و ایران در روزهای اخیر رکورددار ابتلا به این بیماری و تلفات و مرگ و میر ناشی از آن در جهان شده است، بررسی اوضاع بیماری کرونا از آغاز همهگیری تا امروز که ایران را در قله تلفات قرار داده است، نشان از قصور، نقصان و خطای عملکرد در سه بخش فرهنگ، سیاست و اقتصاد دارد. در واقع میتوان گفت دلتایی که منجر به مرگ و میر شده است نه تنها سویه جدید ویروس کروناست بلکه مثلثی است که فرهنگ، سیاست و اقتصاد در این روزهای کشور، سه رأس آن را تشکیل میدهند.
در بخش اول نوشتار «سه رأس دلتای مرگ در کشور! / چگونه ایران بر قله تلفات کرونا ایستاد؟» به بررسی و بازخوانی معضلات فرهنگی کشور و تأثیر آنها در فراز و فرود شیوع ویروس کرونا پرداخته شد و حال در بخش دوم به دو ضلع دیگر این دلتای مرگ د رکشور خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: سه رأس دلتای مرگ در کشور! / چگونه ایران بر قله تلفات کرونا ایستاد؟ (بخش اول)
سیاست، عنصر تعیین کننده برنامهریزی و خدمات
در بخش سیاسی که اوضاع به شدت ناامید کننده است و هر روز که از همهگیری کرونا میگذرد جنبههای فاجعهبارتری در آن عیان میشود. مهمترین عوامل در مواجهه با ویروس کرونا در بخش سیاست، اموری مانند وضع مقررات، محدودیتها، حمایتهای مادی و معنوی و در آخر تأمین ابزار درمانی و نیز واکسیناسیون عمومی به عنوان اقدام پیشگیرانه را شامل میشود که مجموعه نهادهای حاکمیتی در تمام این زمینهها عملکرد ناقص و بسیار بدی داشتهاند.
به عنوان نمونه در ساحت وضع مقررات و اعمال محدودیتها، عملکرد، نهادهای متولی امر بسیار غیر معقول و بیثبات بوده است. تعطیلیهای عمومی که به گواه آمار و ارقام نقش به سزایی در کنترل شیوع بیماری داشته است یا ناقص و بدون ضمانت اجرا برقرار شده است و یا در موارد متعددی با اینکه ضروری مینموده اصلا اجرا نشده است.
نمونه اخیر آن نیز همین موج اخیر که ستاد کرونا در مقابل تقاضای متخصصان برای اعلام تعطیلی دو هفتهای کلان شهرها و مراکز پرخطر بیماری، واکنش منفی داشت و از آن خودداری کرد.
در مواقعی که تعطیلی اعمال میشود نیز ظاهرا ضمانت اجرایی وجود ندارد، جادههای پرترافیک شهرهای شمال کشور در این دوسال اخیر و به هنگام تعطیلیها، گواه این ادعاست.
واکسیناسیون نیز مانند دیگر مباحث خدماتی در کشور دارای حواشی و قیل و قال بوده است. امتناع از واردات واکسن، اصرار بر واردات از کشورهایی خاص،برداشتن سنگ بزرگ تولید واکسن آنهم در نمونههای مختلف و در سطوح وسیع از اموری بودن که مسأله واکسیناسیون را در کشور با حاشیه و چالش روبرو کردند.
با استناد به صحبتهای سیاسیون و متخصصان مختلف، مانند همیشه مافیای تولید با مافیای واردات در تقابل بوده و موجب تعلل و کوتاهی در امر تأمین به موقع واکسن شده است.
بیشتر بخوانید: جنجال جدید درباره واردات واکسن کرونا / ادعاهای وحشتناک زالی ، خشم ظریف!
البته اگر از برخی بلندپروازیهای مدعیانه بگذریم که شعار صدور واکسن تولیدی به حتی آمریکا را داشت و یا مدعیانی که شعار اتمام واکسیناسیون عمومی تا پایان مرداد را میدادند.
وعده صادرات واکسن به آمریکا
در هر حال واکسیناسیون عمومی در حال حاضر به برکت تولید داخلی واکسن برکت و هدایای دیگر کشورها مانند ژاپن روند خوبی را طی میکند.
ولی سوال بزرگ هنوز برجاست که چرا این اقدامات زودتر انجام نشد، چرا برخی مسئولان به امید کشورهای منفعتطلبی مانند روسیه ماندند و در نهایت نیز مدعی شدند که کشور از معامله با روسیه در این زمینه متضرر شده است و هزاران، اما و اگر دیگر که در بحث واکسن و نقش و دخالت افراد خارج از شبکه بهداشت و درمان کشور در آن هنوز به جای خود باقی است.
کمبود داروهای درمانی، پرسنل بهداشتی و خدماتی، کمبود فضای پزشکی از دیگر مواردی است که دستخوش تصمیمات یا رقابتهای سیاستمداران شده است و دود آن فقط به چشم مردمان خواهد رفت.
بیشتر بخوانید: شیفتگان خدمت یا تشنگان قدرت؟ / جذابیتهای کابینه دولت و شهرداری تهران برای نمایندگان مجلس چیست؟
اقتصاد؛ بازوی توانبخش خدمات
از فرهنگ و سیاست که بگذریم مهمترین عامل وضعیت امروز، اقتصاد فاجعهبار کشور است و اگر از حق نگذریم تأثیر بسیاری نیز در دو بخش قبلی داشته است چرا که به حق میتوان گفت معضلات و پایین بودن توان اقتصادی کشور مانع اجرای بسیاری از برنامههای کنترلی شده است. به عنوان نمونه اگر دولت از نظر مالی توان و قدرت بالایی داشت قطعا تعطیلی کسب و کارها و مشاغل عمومی و حتی برخی بخشهای اداری دولتی، امکانپذیرتر بود و در مقابل مردم نیز در مقابل آن واکنش نشان نمیدادند به گونهای که در بسیاری از کشورها با ارائه بستههای مال حمایتی به شهروندان آنان را به تعطیلی مشاغل و عدم حضور در محل کسب و کار خود، ترغیب و تشویق میکردند.
یا اگر محدودیتها و تحریمهای اقتصادی در سطح بینالمللی نبود، راه واردات واکسن برای دولت هموارتر بود به ویژه وقتی بدانیم که کشورهای به ظاهر دوستی مانند چین و روسیه با تمام ادعاهایشان حاضر به اهدای رایگان واکسن به ایران نشدند و از انجا که در اثر تحریمها بازار ایران را در انحصار خود میدیدن، هزار بازی و به اصطلاح گربهرقصانی در فروش واکسن به کشور به راه انداختند و تا پول خود را دریافت نکردند به ما واکسنی ارائه ندادند. اگر تحریمها و محدودیتها در انتقال بینالمللی پول نبود از همان ابتدا پولی که به این دو کشور پرداخت شد میتوانست در کشورهای متعهدتر مانند ژاپن هزینه شود و کار به اهدای انساندوستانه و خیریه این کشور نرسد.
سخن اگرچه به درازا کشید، ولی تمام جنبههای تأسفبار موجود را نیز ترسیم نکرد، ولی به شکلی خلاصه میتوان امور یاد شده را تشکیل دهنده سه رأس دلتای مرگ در این روزهای ایران دانست. با امید به بهبود روزگار این سرزمین در مواجهه با این بلای خانمانسوز.