اساسا از انواع آون برای تولید حرارت یکنواخت و قابل تنظیم به منظور انجام عملکردهای آزمایشگاهی مانند گرم کردن، استریلیزاسیون، پختن و تبخیر کردن حلال استفاده میشود. در حالی‌که کاربرد اصلی انکوباتور آزمایشگاهی، تولید حرارت، رطوبت و دیگر شرایط محیطی لازم به منظور رشد و تکثیر انواع سلول‌ها و میکروب‌ها مانند باکتری و قارچ است. بنابراین، از اساس این دو دستگاه کاربردهای متفاوتی دارند.
با کاربرد انواع آون آزمایشگاهی بیشتر آشنا شوید
برحسب اینکه هر آزمایشگاه از حرارت یکنواخت این دستگاه به چه منظور می‌خواهد استفاده کند، انواع فور یا آون طراحی شده است. مواردی مانند:
- آون استاندارد دیجیتال. از آنجایی‌که دارای کنترل دما دیجیتالی است و می‌تواند دمای استاندارد 40 تا 300 درجه سانتی‌گراد را فراهم کند، برای گرم و خشک کردن انواع نمونه عالی است.
- آون خلا. این دستگاه به آون خشک‌کن نیز معروف است. زیرا به کمک گرما و پمپ خلا می‌تواند بخش زیادی از رطوبت نمونه را بدون پختن حذف کند.
- آون همرفتی جاذبه‌ای. اصولا هوای گرم بعد از انبساط و کاهش تراکم شروع به بالا رفتن می‌کند. مکانیسم عمل آون همرفتی جاذبه‌ای نیز طبق همین قانون علمی است. چون نیاز به تجهیزات خاصی مانند فن ندارد، قیمت آن پایین است.
- آون همرفتی با گردش هوا. از آنجایی‌که دارای فن بلوئر یا دمنده است و می‌تواند هوای گرم را در محفظه خود به گردش درآورد، به آن آون همرفتی مکانیکی نیز گفته میشود.
- آون ذوب موم. معمولا در آزمایشگاه‌های بالینی و زیست شناسی، برای بررسی نمونه بافت باید آن را در قطعات جامد موم نگهداری کرد. این نوع آون می‌تواند با ذوب موم، این امکان را فراهم کند.
- آون با دمای بالا. اگر نیاز به تامین دمای بالاتر از 500 درجه سانتی‌گراد باشد، این آون به دلیل داشتن پوشش یا عایق اضافی در دیوارها و درب می‌تواند کمک زیادی کند. در صنعت هوا و فضا اغلب از آون با دمای بالا استفاده میشود.
- آون مخصوص کارهای سنگین. از آنجایی‌که این نوع آون اتصالات و تجهیزات سنگینی دارد، می‌تواند امکان خشک کردن و پختن نمونه در دمای بالا را فراهم کند. در آزمایشگاه‌های زیست شناسی، برای کار روی نمونه‌های بیولوژیکی کاربرد زیادی دارد.
از کاربردهای رایج آون‌های آزمایشگاهی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استریل کردن کردن تجهیزات آزمایشگاهی و ظروف شیشه‌ای. معمولا برای انجام این کار باید به مدت 45 تا 60 دقیقه، رنج دمایی 160 درجه سانتی‌گراد را فراهم کرد.
- خشک کردن نمونه. همانطورکه ذکر شد، آون‌های خلا، همرفتی جاذبه‌ای و با گردش هوا بهترین موارد برای رطوبت‌زدایی از انواع نمونه به‌خصوص نمونه‌های زیستی در آزمایشگاه‌های بیولوژیکی و بالینی و زیست محیطی هستند.
- تبخیر کردن حلال نمونه. تبخیر کردن حلال‌هایی مانند آب می‌تواند به خالص‌سازی و تولید یک نمونه غلیظ کمک کند. قابل ذکر است که برای اندازه‌گیری نقطه ذوب یک نمونه نیز ابتدا باید خالص‌سازی شود.
- انیلینگ یا بازپخت. اصولا از بازپخت برای کاهش سختی و افزایش شکل‌پذیری مواد سختی مانند شیشه یا فولاد استفاده میشود. این فرآیند در آزمایشگاه‌های متالوژی، صنایع علوم مواد و ساخت دستگاه‌های پزشکی (سرنگ و کاتتر) کاربرد زیادی دارد.
- افزایش مقاومت پیوندهای مولکولی نمونه. برای تولید چسب، پلاستیک و لاستیک باید به کمک خشک کردن و پختن بتوان قدرت پیوندهای مولکولی نمونه اولیه را افزایش داد. معمولا این کار در تحقیقات پلیمر، فضایی، فناوری نانو و صنایع نظامی و پزشکی انجام میشود.
اگرچه تمامی اجزای ذکر شده در یک انکوباتور آزمایشگاهی نیز یافت می‌شوند اما در مقایسه، المنت و عایق حرارتی انکوباتور ساختار ضعیف‌تری دارد. زیرا نیازی به تولید حرارت بالا ندارد. قابل ذکر است که انکوباتور به دلیل کارکرد متفاوت، اجزای اضافی دیگری مانند موارد زیر نیز دارد:
- فیلتر هوای هپا
- سنسور کنترل‌کننده رطوبت و گاز دیاکسیدکربن. رطوبت عنصر اساسی برای رشد سلول یا باکتری است که توسط انکوباتورهای زیستی تولید شده و میزان آن کنترل میشود. از طرفی، وجود میزان معینی از گاز دیاکسیدکربن در محفظه انکوباتور به منظور پایداری بیکربنات سدیم (بافر برای تنظیم pH محیط) نیز لازم است. معمولا میزان گاز دیاکسیدکربن حدود 5% و میزان رطوبت معادل رطوبت درون تن موجودات است.
با کاربرد انواع انکوباتور آزمایشگاهی بیشتر آشنا شوید
اصولا یک انکوباتور آزمایشگاهی برای رشد و حفظ حیات نمونه‌های زنده مانند سلول یا حتی میکروارگانیسم‌ها، در آزمایشگاه‌های بالینی تشخیص طبی، تحقیقاتی میکروبیولوژی و زیست‌شناسی سلولی استفاده میشود. این دستگاه مهم حرارتی مانند آون انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- انکوباتور ساده. به کمک گردش هوای طبیعی یا گردش هوا به وسیله فن، قابلیت حفظ دما و رطوبت برای نگهداری کوتاه‌مدت از نمونه را دارد. این نوع انکوباتور، در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی بیوشیمی، خون شناسی، میکروب شناسی و کشت سلول کاربرد زیادی دارد.
- انکوباتور CO2(دی‌اکسید‌کربنی). اغلب برای کشت بافت و سلول یا انواع ارگانیسم‌های زنده مناسب است. زیرا می‌تواند گاز دیاکسیدکربن مورد نیاز را تامین و دمای داخل محفظه را روی 37 درجه حفظ کند.
- انکوباتور مرطوب. رشد انواع سلول یا ارگانیسم نیاز به رطوبت دارد که در این نوع انکوباتور از طریق تبخیر آب مقطر فراهم میشود.
- انکوباتور یخچال‌دار. در صنایع غذایی برای رشد کپک کاربرد دارد و وجود یخچال کمک می‌کند تا رنج دمایی انکوباتور روی 25 درجه حفظ شود.
- انکوباتور شیکردار. برای تکثیر نمونه‌های هوازی کشت شده در محیط کشت مایع، دارای یک صفحه محرک به عنوان شیکر است که قابلیت چرخش دایره‌ای و خطی را دارد. معمولا برای جلوگیری از افزایش حرارت در اثر حرکت زیاد ظروف کشت، یک سیستم خنک‌کننده نیز وجود دارد.
تفاوت‌های اساسی میان آون آزمایشگاهی و انکوباتور آزمایشگاهی
- رنج دما: اگرچه در تعداد کمی از انکوباتورها امکان افزایش دما تا 70 یا 100 درجه سانتی‌گراد فراهم است اما آون‌های با دمای بالا می‌توانند تا بیش از 500 درجه سانتی‌گراد حرارت تولید کنند.
- دقت دمایی: برای کشت اکثر سلول‌ها و میکروارگانیسم‌ها نیاز به محدوده دمایی 36 تا 37 درجه سانتی‌گراد است. زیرا در دمای بالاتر، بافت یا سلول زنده آسیب می‌بیند یا از بین می‌رود. به همین دلیل، انکوباتورها دقت دمایی بالاتری دارند. معمولا همدمایی در یک انکوباتور حدود 0.1 درجه و در یک آون حدود 2 درجه است.
- تفاوت ظاهری دستگاه: جنس درب اغلب انکوباتورها شیشه‌ای است تا دیگر نیازی به باز کردن مداوم درب نباشد. بدین شکل می‌توان مانع از بروز شوک حرارتی به نمونه‌های داخل محفظه شد. در حالی‌که با وجود حرارت بالای داخل آون حتما باید درب آن از فلز باشد.
- دقت سنسورها:کشت سلول یک فرآیند بسیار حساس است و هرگونه اختلال می‌تواند مانع از رسیدن به نتیجه مطلوب یا حتی مرگ سلول‌ها شود. به همین دلیل، در مقایسه با آون، انکوباتور دارای سنسورهای اندازه‌گیری دما، رطوبت و گاز دیاکسیدکربن قوی‌تری است.
سخن آخر
بعضی از افراد تصور می‌کنند که می‌توان با تنظیم دمای یک آون روی 37 از آن به عنوان انکوباتور استفاده کرد. در حالی‌که که این دو دستگاه از اساس ساختار و کاربرد متفاوتی دارند و آونها چون برای ایجاد دمای بالای ۸۰ درجه طراحی شدهاند، مطمئنا در دماهای پایین دقت لازم را ندارند.
بنابراین هرگز نمی‌توان از ساده‌ترین نوع آون آزمایشگاهی برای کشت سلول یا میکروب استفاده کرد. در مقابل، از پیشرفته‌ترین نوع انکوباتور نیز نمی‌توان برای تامین حرارت بالا به منظور پختن، خشک کردن یا رطوبت‌زدانی نمونه استفاده کرد بنابراین توصیه میشود قبل از خرید داستگاه آون آزمایشگاهی یا انکوباتور آزمایشگاهی با کیفیت با شرکت آرکا راد تجارت به شماره 02144032040 تماس حاصل نمایید تا ضمن برخورداری از مشاوره رایگان ، برای خرید آون و انکوباتور آزوناکس AZONAX خریدی مطمئن را تجربه نمایید ..
