آیا تنها دغدغه ایران در مذاکرات حذف نام سپاه از لیست تروریستی آمریکا است؟ چندی است در اخباری که در مورد مذاکرات برجامی منتشر میشود عمده دلایل را مرتبط با این موضوع میدانند که آمریکاییها درمورد حذف سپاه از لیست تروریستی کوتاه نمیآیند، با این حال مذاکره کنندگان ارشد نظام معتقدند که دلایل بیشتر و بزرگتری در پس تاخیر در احیای برجام نهفته است.
سید محمد مرندی مشاور ارشد تیم مذاکره کننده در وین، معتقد است که حتی اگر همین امروز آمریکا نام سپاه را از لیست خارج کند بازهم توافق برای امضای دوباره برجام حاصل نمیشود، شاید این گفته مهر تاییدی باشد بر نظریه کارشناسانی که بهانه جویی آمریکا را مهمترین عامل در عدم موفقیت در مذاکرات میدانند.
محمد مرندی مشاور ارشد تیم مذاکره کننده در وین در مصاحبه ای با «گسترش نیوز» ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کرده است.
مقصر توقف مذاکرات را باید در آمریکا پیدا کنیم
مرندی در مورد اینکه مذاکرات و توقف پیشرفت در حصول توافق برجامی از سمت کدام کشور آغاز شد، گفت: از نظر ایران، کشور برای اجرای برجام آمادگی دارد، ولی آمریکاییها در روزهای آخر مذاکرات ناگهان پیشرفت کار را متوقف کردند.
فراموش نکنید که ما در دو سه روز آخر وین تصور میکردیم که وزرای خارجه به زودی برای امضای توافق میروند. یعنی سرعت پیشرفت کار به شکلی بود که توقع میرفت مساله تمام شود، ولی نشانهها حاکی از این بود که در آمریکا مشکلات رو به افزایش است و افرادی به اعتراض از تیم مذاکره کننده آمریکا خارج شده اند از جمله نویسنده کتاب هنر تحریم و رابرت مالی که به کنگره و سنا رفت و واکنشها در برابرش منفی بود و آنها معترض بودند در پایان کار فشار بر روی بایدن زیاد شده بود.
به نظر میرسد عدم پیشرفت در مذاکرات به همین دلایل بود و مقصر را باید در آمریکا پیدا کنیم برخلاف تصوری که در بخشهایی از جامعه ایجاد شده است این بحث ربطی به جمهوری اسلامی ایران ندارد.
وی افزود: اگر برای سرمایه گذاریها تضمینی معتبر وجود نداشته باشد حتی در چهارچوب برجام کسی برای سرمایه گذاری نمیآید. امروز هم عدهای به ایران میآیند و سرمایهگذاری میکنند، ولی نه با توجه به برجام، آنها یا به طور مخفیانه میآیند و یا بدون اعتنا به آمریکاییها میآیند، اما اگر مشکل تحریمها حل نشود آن نفع اقتصادی که باید با برجام داشته باشیم به وجود نمیآید.
کسانی که میگویند توافق با تیم روحانی ممکن بود مانند طرفداران تیمهای فوتبالاند
مشاور رسانهای ارشد تیم مذاکره کننده ایرانی با بیان اینکه نباید در مورد مذاکرات با تعصب نگاه کرد و منطق باید در اولویت نظریهها باشد گفت: کسانی که میگویند توافق با تیم روحانی ممکن بود مثل کسانی هستند که طرفدار تیمهای مختلف فوتبالاند. اگر تعصب آبی و قرمز وجود داشته باشد دیگر نمیتوان لابه لای حرفها به دنبال منطق گشت و باید به دنبال ریشه تعصبات بود.
هر کسی که از نزدیک مذاکرات وین را تعقیب میکرد میدانست که ما در نزدیکی توافق بودیم، ولی آمریکاییها به یکباره عقب کشیدند. ما که شرط جدیدی نداشتیم. اگر بحث تحریمها و تضمینها حل نشود لزومی ندارد ایران کوتاه بیاید. در چنین شرایطی کوتاه آمدن ایران مصلحتی برای کشور ندارد.
او تاکید کرد: ما از اول گفته ایم اجرای کامل برجام، به چه علتی وقتی که ما در آستانه برجام بودیم به یکباره توسط آمریکاییها متوقف شد؟
در این شرایط نمیتوان ایران را مقصر دانست مشکل نه در پکن و نه در مسکو و نه در تهران و نه در برلین و نه در لندن و نه در پاریس بلکه در واشنگتن است، مشکل حتی در مورد سپاه هم نیست. همینکه مرتبا از سپاه حرف زده میشود به همین دلیل است که آنها نمیخواهند حقیقت را بیان کنند.
مشکل این است که آمریکا میخواهد از اجرای کامل برجام شانه خالی کند. وگرنه حتی این نکته که امروز اعلام شود کل سپاه از لیست گروههای تروریستی آمریکا و از لیست تحریمها خارج شده است هم مشکلی را حل نمیکند. مشکل ایران این است که آمریکاییها تضمینهایی را که لازم است و مساله برداشته شدن تحریمهایی را که در چهارچوب برجام است انجام بدهند در غیر این صورت برجام اجرا نمیشود اگر ایران به چیزی توافق کند که منجر به اجرای کامل برجام نشود که فایدهای ندارد.
آمریکا هیچ حسن نیتی در مذاکرات نشان نداده است
مرندی با توضیح اینکه آمریکاییها فقط شعار میدهند و در عمل حسن نیتی نشان ندادهاند، افزود: یکی از بحثها این است که آمریکا هیچ نشانهای از حسن نیت نشان نداده است و در طول مذاکره نیز به همین صورت عمل کردهاند و امروز که در جریان مذاکرات در مورد قریب به اتفاق مسائل توافق شده است حاضر نیستند در مورد چند موضوع کلیدی کوتاه بیایند اگر قرار است تضمینی وجود نداشته باشد پس فایده برجام چیست؟!
سیاست بایدن و ترامپ هیچ تفاوتی ندارد
این تحلیلگر سیاسی با تاکید براینکه درعمل و در مذاکرات سیاست بایدن و ترامپ هیچ تفاوتی ندارد، اظهار کرد: در عمل و در اجرای تحریمها بایدن با ترامپ هیچ تفاوتی ندارد و همان تحریمها را اعمال میکند.
وی ادامه داد: در حال حاضر و در مذاکرات مشکل از طرف آمریکا است باید دید معادلات در واشنگتن چگونه پیش میرود، به هر حال جنگ اوکراین، نیاز اروپاییان را به اجرای برجام زیاد کرده است.
اروپا تحت فشار است، اما هر چه به انتخابات آمریکا نزدیک شویم دولت بایدن بیشتر تحت فشار مخالفان برجام قرار میگیرد و آمریکا را از توافق دور میکند. ولی در همان بازه زمانی نزدیک به انتخابات نیروی بوجود میآید که آمریکا را به سمت توافق هدایت کند و آن عواقب جنگ اوکراین خواهد بود این جنگ فشارها را بر غرب بالا برده و موجب شده غرب به سمت انرژی نیازمندی بیشتری پیدا کند و همچنین نیاز غرب را به آرامش در منطقه غرب آسیا را بالا برده است.
مرندی در پایان گفت: بالاخره جنگ اوکراین وضع دنیا را دگرگون میکند و شرایط آمریکا و غرب را دشوارتر خواهد شد. وقتی شرایط دشوارتر میشود در بلند مدت توانمندی آنها در اعمال فشار بر علیه ایران کاهش پیدا میکند.