چرا تلگرام در ایران و روسیه فیلتر است؟

بعد از ظهر روز ۲۰ آوریل، به طور ناگهانی تقریباً نیمی از ترافیک اینترنتی ایران غیرقانونی شد. دادگستری ایران تلگرام، پر استفاده‌ترین پیام رسانی که توسط بسیاری برای دور زدن سانسور‌های رسانه‌های دولتی استفاده می‌شد، تهدیدی برای امنیت ملی و دشمن واقعی دولت اعلام کرد.

گزارش جدیدی که روز سه شنبه توسط مرکز حقوق بشر در ایران منتشر شد، با جزییات تاثیر این ممنوعیا را در ایران شرح می‌دهد و نیاز به سیستم‌های پیام رسان ایمن برای مبارزه با رژیم‌های اقتدارگرا را که متمایل به سانسور و نظارت آنلاین هستند، روشن می‌کند. ممنوعیت ایران تنها چند هفته پس از حمله مشابه دولت روسیه به تلگرام صورت گرفت و این نشان دهنده روندی برای حقوق دیجیتالی است که می‌توان گفت نگران کننده است.
به گفته امید معماریان مدیر مرکز حقوق بشر در ایران، "برای بسیاری از ایرانیان، تلگرام اینترنت است. " بیش از ۴۰ میلیون نفر، حدود نیمی از کل جمعیت ایران، قبل از اینکه دولت آن را غیرقانونی تشخیص دهد، از تلگرام استفاده کردند. براساس این گزارش، ایرانیان از بسیاری از گروه‌های مختلف اجتماعی و قومی با ترس کمتر از اقدامات تلافی جویانه دولت به توانایی پیام رسانی رمزگذاری شده تلگرام برای برقراری ارتباط با دوستان و خانواده، سازماندهی و حتی فروش کالا‌ها و خدمات اعتماد کردند.
در برخی موارد، خدمات تقریباً بیش از حد بزرگ شده بود تا بتوان آن را بررسی کرد. به گفته معماریان، تلگرام "مانند سرطان گسترش یافته بود".
معترضین مخالف دولت در زمان ناآرامی‌های گسترده از تلگرام استفاده کردند. این کشور در آن اعتراضات استفاده از این پیام‌رسان را ممنوع کرد، اما فقط به طور موقت.

 

تلگرام محبوب‌ترین اپلیکیشن پیام رسان در ایران تلقی می‌شود. تخمین زده می‌شود که بیش از ۴۰ میلیون ایرانی در این برنامه ثبت نام کرده اند.
پس از اعلام ممنوعیت استفاده از تلگرام دولت شروع به تبلیغ پیام رسان ایرانی سروش کرد.

دادگاه روسیه نیز هم چنین این برنامه را در آوریل ۲۰۱۸ مسدود کرد، پس از اینکه تلگرام از اشتراک کلید‌های رمزگذاری خود - راهی برای دسترسی به داده‌های کاربران - با Roskomnadzor خودداری کرد. تلگرام سابقه استفاده سازمان‌های تروریستی را دارد. امتناع این کشور از ارائه دسترسی به کلید‌های رمزنگاری با قوانین ضد تروریسم روسیه روبرو شد، که برای دسترسی به پیام‌ها برای رمزگشایی به مسئولان پیام رسانی نیاز دارد. پاول دوروف، بنیانگذار و مدیر عامل تلگرام، در سال ۲۰۱۸ گفت که "حریم خصوصی برای فروش نیست و حقوق بشر نباید از ترس یا طمع به خطر بیفتد. "

 

FSB، آژانس اطلاعاتی روسیه، سعی کرده بود به کلید‌های رمزگذاری تلگرام دسترسی پیدا کند، اما این شرکت امتناع کرد.
کارآفرین روسی پاول دوروف، بنیانگذار و مدیرعامل تلگرام، خواستار "مقاومت دیجیتالی" در برابر ممنوعیت تلگرام روسیه شد، با این اعتقاد که حقوق بشر روس‌ها را به خطر خواهد انداخت.
سانسور کنندگان اینترنت در هر دو کشور قادر به فیلتر کردن وب سایت‌ها و برنامه‌هایی هستند که افراد می‌توانند به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. برای دور زدن این مسئله، برخی از شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) برای دسترسی به وب سایت‌ها استفاده می‌کنند که از کشوری دیگر به آن متصل می‌شوند.
روس‌ها در راهپیمایی در مسکو، در حمایت از آزادی و حریم خصوصی اینترنت، به اقدام کرملین برای جلوگیری از تلگرام اعتراض کردند.