بیستم شهریور در تاریخ / تاسیس بانک ملی و شهادت آیت‌الله مدنی

۱۰ سپتامبر: روز جهانی پیشگیری از خودکشی

روز جهانی پیش‌گیری از خودکشی روزی است که به‌منظور آگاه‌سازی جهانی درباره خودکشی و رفتار‌های خطرناک از سال ۲۰۰۳ برای دهم سپتامبر انتخاب شده است. این روز توسط انجمن بین‌المللی پیش‌گیری از سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون جهانی سلامت روان برگزار می‌شود. به طور متوسط سالانه بیش از ۸۰۰ هزار نفر بر اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند و با توجه به افزایش بحران‌های اقتصادی و اجتماعی جهان در سال‌های اخیر، پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار مورد در سال نیز افزایش پیدا کند. خودکشی دهمین علت اصلی مرگ در سراسر جهان است. نگاه به خودکشی در میان ادیان و فرهنگ‌های نقاط گوناگون جهان متفاوت است. در همه‌ی ادیان الهی (اسلام، مسیحیت و یهودیت)، خودکشی بزرگترین گناه و سقوط ابدی به وادی حسرت شناخته می‌شود، در حالی که در برخی فرهنگ‌های شرقی، خودکشی در شرایط خاصی مجاز و یا حتی نیکو شمرده می‌شود. در ژاپن، نوعی خودکشی برای حفظ شرافت در میان سامورایی‌ها وجود داشت که به هاراکیری مشهور است. در هند نیز رسمی به نام ساتی وجود داشت که در آن، زنی که شوهرش را به تازگی از دست داده بود، در مراسم ختم شوهرش، خودش را آتش می‌زد. در هند باستان این رسم اهمیت فرهنگی و دینی بسیاری داشت و نشانه وفاداری زن به شوهر تلقی می‌شد. هر چند بیشتر ساتی‌ها به صورت داوطلبانه انجام می‌گرفت، اما فشار‌های خانوادگی و اجتماعی و اجبار‌ها زن را به شرکت در این مراسم وا می‌داشت.

۲۰ شهریور ۱۳۰۷: آغاز به کار رسمی بانک ملی ایران 

در چنین روزی، نخستین شعبه‌ی بانک ملی ایران در تهران رسما کار خود را آغاز کرد. ایده‌ی تشکیل بانک در ایران نخستین بار توسط حاج محمد حسن امین‌الضرب، یکی از صرافان مشهور تهران در سال ۱۲۵۸ خورشیدی به ناصرالدین شاه پیشنهاد شد، اما با مخالفت بریتانیا، گشایش بانک محقق نشد. پس از پیروزی مشروطیت، جمعی از نمایندگان دوره‌ی نخست شورای ملی در صدد تاسیس نخستین بانک ایران برآمدند و جمعی از بازرگانان و صرافان مطرح کشور نیز متعهد شدند تا در ساخت و تامین سرمایه‌ی آن مشارکت کنند، اما به توپ بستن مجلس، قرارداد تقسیم ایران در سال ۱۹۰۷ میان بریتانیا و روسیه و سپس آغاز جنگ جهانی اول و اشغال ایران، تمام کوشش‌ها برای تاسیس بانک ملی را به باد داد.

پس از کودتای ۱۲۹۹ و به قدرت رسیدن رضاخان پهلوی، آرتور میلسپو به عنوان مستشار مالی امریکایی برای سامان بخشیدن به وضعیت مالی ایران دعوت شد. طرح تأسیس بانک ملی را این بار او تدوین کرد و به دولت پیشنهاد داد. بر اساس طرح میلسپو، با استفاده از فروش املاک دولتی و جواهرات سلطنتی، سرمایه‌ای بالغ بر ۱۵ میلوین تومان برای تاسیس بانک ملی تا سال ۱۳۰۵ تامین می‌شد. در آغاز قرار بود برای راه‌اندازی بانک از مستشاران آمریکایی استفاده شود، اما نزدیکی رضاخان به آلمان هیتلری در سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم، باعث شد تا دولت تصمیم به استفاده از مستشاران آلمانی و سوییسی بگیرد و با مصوبه‌ای در یازدهم آبان ۱۳۰۶ تصمیم پیشین را اصلاح کرد. اساسنامه بانک نیز در چهاردهم تیر ۱۳۰۷ در کمیسیون مالیه تصویب شد و در روز سه شنبه بیستم شهریور ۱۳۰۷ بانک ملی ایران در تهران رسماً به ریاست دکتر کورت بلات، کارشناس آلمانی کار خود را آغاز کرد.

۲۰ شهریور ۱۳۶۰ خورشیدی: شهادت آیت‌آلله مدنی، شهید محراب