علائم کمبود ویتامین B12

ویتامین B12 با نام کوبالامین ویتامین محلول در آب بوده که در متابولیسم سلول‌های بدن انسان نقش اساسی دارد. این ویتامین یکی از هشت ویتامین B است. این ویتامین یک فاکتور در سنتز DNA و در متابولیسم اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه نقش اساسی دارداست. ویتامین B12 برای عملکرد مغز بسیار مهم است. این ویتامین با کمک به تشکیل گلبول های قرمز موجب سلامتی قلب و عروق شده و کمبود آن در فرد کم‌خونی را به بار می‌آورد. هنگامی که فردی فاقد این ویتامین باشد، ممکن است علائم نگران کننده ای مانند بیحالی، سردرد، بی‌حسی و یا رنگ پریدگی در وضعیت وی ایجاد شود. مطالعات متعددی نشان داده است که ویتامین B12 غیر از عوامل ذکر شده در تنظیم چرخه خواب و بیداری نیز با کمک به حفظ ریتم شبانه روزی نقش بسیار مهمی دارد. این در حالی است که کاملا نقش این ویتامین در حفظ چرخه خواب و بیداری هنوز کاملا مشخص نشده است. برخی مطالعات ارتباط بین ویتامین B12 با کم خوابی را نشان می دهد. این در حالی است که مطالعات نشان می دهند که سطح بالای ویتامین B12 با بهبود اختلالات خواب و کاهش زمان به خواب رفتن مرتبط است.

آیا کمبود ویتامین B12 با  بی خوابی همراه است؟

استفاده از ویتامین B12 به جهت اختلالات خواب و بیداری در گزارشات متعددی بررسی شده است . این مطالعات از ویتامین B12 برای درمان بیماران مبتلا به اختلالات خواب که سالها از این بیماری رنج می بردند پرده برداری کرد. یکی از آنها دختر 15 ساله نابینایی بود که از بی خوابی های طولانی مدت رنج می برد. دوز روزانه 1.5 میلی گرم ویتامین B12 بی وی تجویز شد. اندکی پس از آن، ریتم خواب و بیداری وی بهتر شد و پس از مصرف دارو توانست پس از مدتها در 24 ساعت به خواب ‌رفت. بیمار دیگر مردی 55 ساله ای بود که از برای 18 سال از سندرم دیر به خواب رفتن رنج می برد. پس از تجویز ویتامین B12 در دوزهای روزانه 1.5 میلی گرم، ریتم خواب و بیداری وی بهبود یافت. این مطالعه نشان داد که مکمل های ویتامین B12 ممکن است به بهبود اختلالات خواب وی کمک کند. در مطالعه دیگری که در مجله آکادمیا منتشر شد ، اختلالات خواب با ویتامین B12 مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه نتیجه گیری شد که: استفاده از ویتامین B12 برای اختلال خواب در مورد بیماری که سالها از بی خوابی و سردرد رنج می برد و مبتلا به سندرم بیخوابی طولانی مدت بود مفید واقع شد. علاوه بر این، وی دچار کم کاری تیروئید نیز بود. با توجه به گزارشات، کمبود ویتامین B12 در بیماران مبتلا به بیماری تیروئید متداول است، او تصمیم گرفت خود از کپسول های ویتامین B12، که به طور غیر منتظره ای اختلال ریتم خواب و بیداری او را بهبود بخشید، استفاده کند.

چه عواملی موجب کمبود ویتامین B12 میشود؟

با افزایش سن، جذب این ویتامین دشوارتر می‌شود. همچنین اگر جراحی کاهش وزن داشته باشید احتملا بخشی از معده شما برداشته می‌شود که ممکن است جذب این ماده مغذی را با مشکل همراه کند. اگر ویتامین B12 را در سبد غذایی خود ندارید، می توانید از پزشک خود بپرسید که آیا باید آزمایش خونی به جهت بررسی سطوح ویتامین B12 خود انجام دهید یا خیر؟ در صورت داشتن موارد زیر احتمال این که شما با کمبود ویتامین B12 مواجه شده اید بیشتر است.

• ورم معده آتروفیک، که در آن پوشش معده شما نازک می‌شود.
• کم خونی، که جذب ویتامین B12 را برای بدن شما سخت می‌کند.
• شرایطی که بر روی روده کوچک جهت جذب ویتامین B12 تأثیر می گذارد، مانند، بیماری سلیاک ، رشد باکتریایی یا انگلی.
• اختلالات سیستم ایمنی، مانند بیماری گریوز یا لوپوس.
• مصرف برخی از داروها با جذب ویتامین B12 تداخل پیدا میکنند، مصرف این دارو ها مانند داروهای قلبی عروقی و دیابت جذب این ویتامین را کاهش میدهند.

علائم کمبود ویتامین B12 چیست؟

اگر کم خون هستید ممکن است دچار کمبود ویتامین B12 شده باشید. کمبود خفیف این ویتامین ممکن است علائمی را ایجاد نکند. اما اگر درمان نشود ، ممکن است به علائمی مانند موارد زیر منجر شود:

• ضعف ، خستگی یا گیجی.
• تپش قلب یا تنگی نفس.
• رنگ پریدگی پوست.
• التهاب زبانی.
• یبوست، اسهال، از دست دادن اشتها.
• مشکلات عصبی مانند بی حسی یا گزگز.
• ضعف عضلانی و مشکلات راه رفتن.
• کاهش بینایی.
• مشکلات ذهنی مانند افسردگی.
• از دست دادن حافظه.
• تغییرات رفتاری.

چگونه کمبود ویتامین B12 را جبران کنیم؟

گوشت غنی ترین ماده غذایی دارای ویتامین B12 می‌باشد، همچنین لازم به ذکر است که جیگر پر از این ویتامین بوده و هر بخش 81 گرمی آن حاوی 67.3 میکروگرم از این ویتامین می‌باشد. بعد از جیگر، استیک و فیله‌ماهی رقابت تنگاتنگی را برای داشتن بیشترین سهم از ویتامین B12 دارند. تمام موارد بالا در حالی است که می‌تواند خبرهای خوبی برای گوشت خواران داشته باشد، اما چگونه گیاهخواران می توانند از این ویتامین در وعده های غذایی خود سود ببرند؟

ضروری است که همه گیاه خواران یک منبع قابل اطمینان از این ویتامین را دشته باشند، این امر در مورد گیاهخوارانی که ماهی و تخم مرغ مصرف نمی کنند نیز صدق میکند. چگونه می توان مصرف آن را افزایش داد. در 60 سال گذشته با مطالعه بر روی مواد غذایی نشان داده شده است که فقط غذاهای غنی شده با ویتامین B12 و یا مکمل های ویتامینی میتوانند به عنوان منابع قابل اطمینان از موجب سلامتی و حفظ مطلوب این ویتامین در بدن شود. تزریق ویتامین B12 می تواند از بهترین گزینه های استفاده از مکمل های هفتگی جهت استفاده در کسانی باشد که مایل به دریافت کافی از این ویتامین هستند، باشد. یک متخصص تغذیه در خصوص منابع ویتامین B12 اظهار داشت: که فقط غذاهای حیوانی دارای ویتامین B12 کافی هستند ، این در حالی است که اگر از رژیم گیاهخواران استفاده میکنید احتمال کمبود ویتامین B12 در شما وجود دارد.

درمان کمبود ویتامین B12:

اگر دچار کم خونی هستید یا در جذب ویتامین B12 مشکل دارید، شاید وقت آن رسیده باشد که به دریافت این ویتامین نیاز داشتیه باشید. ممکن است لازم باشد دوزهای بالایی از این مکمل را از راه دهان یا از راه بینی دریافت کنید. افراد مسنی که دچار کمبود ویتامین B12 هستند، احتمالاً نیاز است که روزانه یک مکمل B12 یا یک مولتی ویتامین حاوی ویتامین B12 را مصرف کنند. برای بیشتر افراد، هر آسیب عصبی که به دلیل کمبود این ویتامین باشد ممکن است دائمی باشد.چه مقدار از ویتامین B12 باید دریافت کنیم؟ جواب به عوامل متعددی از جمله سن، عادات غذایی و شرایط پزشکی و همچنین داروهایی که مصرف می کنید بستگی دارد. میانگین مقایر توصیه شده براساس سن متفاوت است و شامل موارد زیر است:

نوزادان تا 6 ماهگی: 0.4 میکروگرم

نوزادان 7-12 ماهه: 0.5 میکروگرم

کودکان 1-3 ساله: 0.9 میکروگرم

بچه های در رده سنی 4-8 سال: 1.2 میکروگرم

کودکان 9 تا 13 ساله: 1.8 میکروگرم

نوجوانان 14 تا 18 ساله: 2.4 میکروگرم (در صورت بارداری 2.6 میکروگرم و در صورت شیردهی 2.8 میکروگرم).

بزرگسالان: 2.4 میکروگرم (در صورت بارداری 2.6 میکروگرم و در صورت شیردهی 2.8 میکروگرم).

پیشگیری از کمبود ویتامین B12

بیشتر افراد می توانند با خوردن گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، لبنیات و تخم مرغ به میزان کافی از کمبود ویتامین B12 خود جلوگیری کنند. اگر از محصولات حیوانی مصرف نمی‌کنید، یا شرایط پزشکی خاصی دارید که میزان جذب مواد مغذی در بدن شما را محدود کرده است، می توانید از مکمل های ویتامین B12، مولتی ویتامین، غذاهای غنی شده با ویتامین B12 یا مکمل‌های دیگر با مشورت پزشک کمبود خود از این ویتامین را برطرف سازید.