امروز در تاریخ
بیست و ششم شهریور در تاریخ / اعدام عمر مختار و روز جهانی لایه‌ی ازون
26 شهریور ماه خورشیدی، مصادف با 16 سپتامبر میلادی: آنچه در تاریخ اتفاق افتاد.
۱۶ سپتامبر ۱۹۳۱: اعدام عمر مختار
در چنین روزی، ارتش استعمارگر ایتالیا در لیبی، عمر مختار، رهبر مبارزین استقلال لیبی بر علیه ایتالیاییها را اعدام کردند. «عمر مختار محمد بن عمر»، مشهور به «شیخ الشهدا» و «شیر صحرا» در ۲۰ آکوست ۱۸۶۲ میلادی در روستای جنزور، در شرق استان طبرق در لیبی به دنیا آمد. پدرش «مختار بن عمر» که از بزرگان خاندان فرحات بود، هنگام کودکی وی در سفر حج درگذشت. عمر مختار در جوانی به تحصیل در دانشگاه سنوسی در الجغوب، به‌ای نشهر مهاجر کرد. در سال ۱۸۹۹، ارتش فرانسه چاد حمله کرد و عمر مختار همراه با دیگر سنوسی‌ها برای کمک به ربیح الزبیر در مقاومت در برابر فرانسوی‌ها به چاد فرستاده شد. در سال ۱۹۱۱ و زمانی که عمر مختار در دل صحرای بزرگ آفریقا در شهر کفره ساکن بود، خبر حمله‌ی ارتش ایتالیا به لیبی و اشغال بنغازی را شنید. پس از عقب نشینی امپراتوری عثمانی از لیبی در ۱۹۱۳ و تسلیم آن کشور به ایتالیا، عمر مختار رهبری مبارزان لیبیایی در مقابل استعمار ایتالیا را به عهده گرفت. از آن پس، عمر مختار به مدت ۲۲ سال در کوه و صحرا علیه استعمارگران جنگید. صدمات سنگین عمر مختار در نبرد‌های برنه، بو شمال، شلظیمه و الرحیبه، او را به قهرمانی بی بدیل در تاریخ جنبش‌های اسلامی و ضد استعماری تبدیل کرد.
عمر مختار پس از ۲۲ سال مبارزه‌ی شبانه‌روزی با ایتالیاییها، در ۱۱ سپتامبر ۱۹۳۱، هنگامی که به زیارت ضریح «رویفع بن ثابت»، صحابی معروف در شهر «البیضا» رفته بود، توسط نظامیان ایتالیا دستگیر شد و در دادگاهی فرمایشی، به اعدام محکوم شد. سرانجام در ۱۶ سپتامبر ۱۹۳۱، عمر مختار، شیر صحرا و رهبر مجاهدین لیبیایی، با چوبه‌ی دار به شهادت رسید. عمر مختار همواره در لیبی به عنوان قهرمانی ملی و در میان مسلمانان به عنوان الگویی جاودان از جهاد در همه‌ی عمر شناخته می‌شود.
۱۶ سپتامبر: روز جهانی حفاظت از لایه‌ی ازون
ازون، با فرمول شیمیایی O۳، یک مولکول ناپایدار و سمی است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. در سال ۱۹۱۳، دو فیزیک‌دان فرانسوی یه نام‌های شارل فابری و آنری بویسون کشف کردند که لایه‌ای از گاز ازون درارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری، کره‌ی زمین را در بر گرفته است. این لایه که ضخامت آن تنها ۳ میلیمتر است، نقشی اساسی در وجود حیات در کره‌ی زمین ایفا می‌کند. لایه‌ی ازون، پرتو‌های فرا بنفش موجود در نور خورشید را جذب کرده، و آن را به شکل پرتوی فروسرخ به سطح زمین می‌فرستد. فرابنفش، موجی پرانرژی است که که در صورت تابش مداوم به موجودات زنده از جمله انسان، موجب مرگ آن‌ها می‌شود. از اوایل دهه‌ی ۳۰ میلادی، ترکیباتی به نام کلروفلوئوروکربن‌ها در ایالات متحده آمریکا اختراع‌شدند که به طور گسترده در صنایع مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این ترکیبات به استراتوسفر راه یافتند و عناصر کلر و برم موجود در آن‌ها طی واکنش‌های شیمیایی موجب تخریب تدریجی لایه‌ی اُزون به ویژه بر فراز قطب جنوب شدند.
برای محافظت از لایه‌ی ازون، در سال ۱۹۸۷، پروتکلی با حضور ۴۶ کشور جهان در مونترال کانادا به تصویب رسید که اعضای آن را مکلف به کاهش و حذف استفاده از مواد مخرزب لایه‌ی ازون می‌کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۱۹۸۸ به پروتکل مونترال پیوست. در ادامه‌ی جنبش محافظت از لایه‌ی ازون، کشور‌های عضو مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۹۴، روز ۱۶ سپتامبر هر سال را به عنوان روز جهانی حفاظت از لایه‌ی ازون انتخاب کردند. تا کنون بیش از ۲۰۰ کشور جهان به پروتکل مونترال در راستای حفاظت از لایه‌ی ازون پیوسته‌اند.
عناوین داغ روز
اخبار منتخب
اخبار جذاب روز
ارسال نظر