شیارهای ناخن، خطوطی ریز و برآمده‌اند که می‌توانند به چند شکل ظاهر شوند.
شیارهای روی ناخن می‌توانند افقی یا عمودی باشند. این شیارها شایع و بی‌خطرند اما در برخی موارد، شیارهای ناخن‌های انگشتان دست، خصوصاً شیارهای افقی می‌توانند نشان‌دهنده مشکلاتی در سلامتی باشند، مثل مشکل تیروئید.
انواع شیارهای ناخن
شیارهای ناخن، خطوطی ریز و برآمده‌اند که می‌توانند به چند شکل ظاهر شوند:
. افقی
. عمودی
. با خطوط متعدد
. فقط یک شیار
. فقط در قسمت کوچکی از ناخن یا تمام ناخن
. فقط در یک انگشت یا هر تعداد انگشت
شیار ناخن بسته به علتی که دارد می‌تواند همراه با دیگر علائم باشد:
. اونیکورکسی
این حالت شامل خطوط عمودی و جداکننده‌ای می‌شود. ممکن است فقط یک شیار یا چند شیار وجود داشته باشد که سطحی یا عمیق‌اند.
. تراکیونشیا
تراکیونشیای مات معمولاً به‌صورت شیارهای زبر و عمودی ظاهر می‌شود که باعث می‌شوند روی ناخن به‌صورت سمباده کشیده شده دیده شود. این عارضه می‌تواند بعضی از ناخن‌ها یا همه را درگیر کند. صفحه ناخن ممکن است نازک یا ضخیم شود و کوتیکول‌ها اغلب دندانه‌دار و ناصاف‌اند و ناخن‌ها ممکن است شکننده باشند.
. خطوط بیو
این خطوط، اغلب افقی‌اند و یک یا چند ناخن را درگیر می‌کنند. چنین شیارهایی می‌توانند باعث افتادن ناخن شوند.
. دیستروفی ناخن
یک شیار مرکزی و عمودی که الگویی شبیه درخت صنوبر دارد.
علت شیارهای روی ناخن
شیارهای عمودی روی ناخن مشکلی شایع و معمولاً بی‌خطرند. این خطوط اغلب با بالارفتن سن، بیشتر و قابل‌توجه‌تر می‌شوند.
شیارهای افقی ناشی از توقف موقتی رشد ناخن بوده و اغلب ریشه در یک بیماری یا یک حادثه پزشکی دارند.
خطوط افقی یا همان خطوط بیو می‌توانند نشانه‌ای از موارد زیر باشند:
آسیب
. ضربه به بستر ناخن یا پایه ناخن
. ترومایی که شامل برگشت ناخن شده
. قرارگرفتن در معرض سرمای شدید
عفونت
. عفونت‌های قارچی یا مخمری
. عفونت باکتریایی
. زگیل‌های ویروسی
بیماری‌ها
. اگزما (یک بیماری التهابی پوستی)
. پسوریازیس
. پاراکراتوز پوستولوزا (بدشکلی ناخن و قرمزی و پوسته‌های اطراف)
. تب
. سوءتغذیه شدید
. پمفیگوس وُلگاریس (باعث تاول و زخم روی پوست می‌شود)
. بیماری ریناد (باعث باریک شدن رگهای انگشتان در اثر استرس یا سرما می‌شود)
. حمله قلبی
. استرس روانی
. اوریون
. پنومونی
. ترومبوز عروق کرونری
. بیماری کاواساکی (یک عارضه التهابی حاد که علتش شناخته شده نیست و شامل التهاب در رگ‌ها می‌شود)
. سفلیس (عفونت منتقله از راه جنسی)
. کم‌کاری پاراتیروئید (تولید ناکافی هورمون پاراتیروئید)
این فاکتورها باعث یک اختلال موقتی در رشد ناخن می‌شوند. خطوط افقی که در اثر توقف رشد ناخن ایجاد می‌شوند، کم‌کم با رشد ناخن به سمت بالا حرکت می‌کنند.
خطوط عمودی می‌توانند نتیجهٔ موارد زیر باشند:
. کمبود ویتامین یا املاح مثل ویتامین B۱۲، آهن، زینک یا منیزیم
. سالخوردگی
. لیکن پلاک (تورم و تحریک پوست، ناخن‌ها و غشای مخاطی)
. پسوریازیس (یک بیماری خودایمنی که باعث التهاب پوست می‌شود)
. عفونت قارچی ناخن
. بیماری داریر (یک عارضه پوستی که باعث جوش‌های زگیل مانند می‌شود)
. عادت کندن ناخن یا کوتیکول
. اختلالات غدد درون‌ریز مثل عوارض تیروئیدی
. آلوپسی آرن‌آتا (یک اختلال خودایمنی که باعث ریزش موی منطقه‌ای می‌شود)
چه داروهایی می‌توانند باعث شیار در ناخن‌ها شوند؟
شیارهای ناخن می‌توانند مرتبط با مصرف برخی از داروها باشند، خصوصاً انواعی از داروهای شیمی‌درمانی.
شیارهای ناخن چگونه درمان می‌شوند؟
درمان شیارهای ناخن با پیداکردن علت اصلی شروع می‌شود. اگر شیارها ناشی از یک آسیب یا حادثه باشند، با رشد ناخن این خطوط از بین می‌روند.
عوارضی مثل تراکیونشیا که می‌توانند باعث شیارهای ناخن شوند اغلب بدون درمان ناپدید می‌شوند. معمولاً در این موارد، شیوه «صبر کن و ببین» توصیه می‌شود.
بعضی از افراد به دلایل زیبایی تصمیم می‌گیرند شیارهای ناخن را درمان کنند. مثلاً با:
. نرم‌کننده ناخن
. پمادهای موضعی مثل کورتیکواستروئیدها
. پوشش صفحه ناخن
. درمان‌های سیستمی مثل بیوتین دو و نیم میلی‌گرم در روز، سیکلوسپورین ۲ تا ۳.۵ میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز، رتینوئیدها، کورتیکواستروئیدهای سیستمی و توفاسیتینیب سیترات.
این درمان‌ها می‌تواند ریسک‌ها و عوارضی داشته باشند. پیش از شروع درمان در این مورد حتما با پزشک صحبت کنید.
آیا آزمایش‌هایی برای تشخیص علت شیارهای ناخن وجود دارد؟
برای تشخیص علت شیارهای ناخن پزشک کارهای زیر را انجام می‌دهد:
. در مورد علائم می‌پرسد
. در مورد آسیب یا هر حادثه مرتبط دیگر سؤال می‌کند
. معاینه فیزیکی انجام می‌دهد
در صورت نیاز، پزشک این آزمایش‌ها را توصیه می‌کند:
. عکس با اشعه ایکس
. آزمایش خون
. نمونه‌برداری از قسمت‌هایی از ناخن یا ماتریکس ناخن
چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟
اگر متوجه هر گونه تغییری در ناخن‌هایتان شدید به پزشک مراجعه کنید. در موارد زیر مراجعه به پزشک مهم است:
. تورفتگی ناخن
. خطوط افقی
. آبی شدن ناخن‌ها
. کج‌وکوله شدن ناخن‌ها
. رنگ‌پریدگی ناخن‌ها
. خطوط سفید
. سفیدرنگ شدن زیر ناخن‌ها
. دردناک شدن ناخن‌ها
. چاله روی ناخن‌ها
. لایه‌لایه شدن ناخن
. فرورفتن ناخن در گوشت
در این موارد سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید:
. خونریزی رگهای: رگه‌هایی قرمز یا قهوه‌ای از خون در زیر ناخن که در جهت رشد ناخن هستند
. علامت هاچینسون: نواحی قهوه‌ای یا سیاه‌رنگ در بستر ناخن و ماتریکس ناخن که متعاقباً شامل پوست اطراف ناخن می‌شود
در پایان
شیارهای ناخن خطوطی برآمده و باریک روی ناخن هستند که می‌توانند افقی یا عمودی باشند. خطوط عمودی معمولاً بی‌خطرند. اما خطوط افقی بیشتر احتمال دارد با یک عارضه یا بیماری مرتبط باشند. افزایش سن، آسیب، عفونت و یا بیماری از علت‌های شایع شیارهای ناخن است. درمان شیار ناخن به درمان علت اصلی مربوط است و در بیشتر موارد این خطوط بدون درمان خاصی ناپدید می‌شوند.
منبع: تبیان
