وعده جدید ترامپ به خاورمیانه؛ کابوس بی‌بی در راه است؟

وعده جدید ترامپ به خاورمیانه؛ کابوس بی‌بی در راه است؟

دونالد ترامپ به احتمال زیاد خواستار آتش‌بس دائمی خواهد شد و این موضوع گزینه‌های اندکی برای نتانیاهو باقی می‌گذارد.

چند روز پس از سخنرانی جنجالی بنیامین نتانیاهو در سازمان ملل، که در آن خواست‌ها برای پایان جنگ غزه را رد کرد، حالا قرار است با مهم‌ترین حامی خود دیدار کند.


اما دیدار روز دوشنبه او با دونالد ترامپ در واشنگتن در شرایط حساسی برگزار می‌شود. اسرائیل به‌طور فزاینده‌ای در انزوا قرار گرفته و حمایت بسیاری از متحدان سنتی خود را از دست داده است. در داخل، ائتلاف حکومتی نتانیاهو بیش از هر زمان دیگری شکننده به نظر می‌رسد و کاخ سفید نیز نشانه‌هایی از بی‌صبری بروز داده است. اکنون پرسش این است که آیا ترامپ، که در طول جنگ پشتوانه‌ای ثابت برای نتانیاهو بوده، لحن خود را تغییر خواهد داد و فشار بر اسرائیل را برای پایان دادن به جنگ افزایش خواهد داد یا نه.

به گزارش اسوشیتدپرس، ترامپ یکشنبه در پستی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «ما شانسی واقعی برای عظمت در خاورمیانه داریم. همه برای چیزی ویژه آماده‌اند، برای اولین بار. ما این کار را انجام خواهیم داد!!!» قرار است ترامپ و نتانیاهو در دفتر بیضی کاخ سفید دیدار کنند و سپس یک کنفرانس خبری مشترک برگزار شود.


پروفسور ایتان گیل‌بوآ، کارشناس روابط آمریکا و اسرائیل در دانشگاه بار-ایلان و رایشمن، گفت ابهام پیرامون این دیدار آن را به «یکی از مهم‌ترین» ملاقات‌ها در روابط چندین‌ساله این دو رهبر تبدیل کرده است. او افزود: «نتانیاهو ممکن است مجبور شود بین ترامپ و اعضای ائتلاف خود انتخاب کند.» بسیاری از اعضای ائتلاف خواهان ادامه جنگ هستند و پایان جنگ می‌تواند موقعیت سیاسی نتانیاهو را یک سال پیش از انتخابات متزلزل کند.

اودد عیلم، پژوهشگر مرکز امنیت و امور خارجی بیت‌المقدس، نیز تأکید کرد که ترامپ به احتمال زیاد خواستار آتش‌بس دائمی خواهد شد و این موضوع گزینه‌های اندکی برای نتانیاهو باقی می‌گذارد. نتانیاهو بارها وعده داده است که عملیات را تا نابودی کامل حماس ادامه خواهد داد.

اگر ترامپ فشار وارد کند، نتانیاهو احتمالاً تلاش خواهد کرد «خطوط قرمز» را در هر توافقی بگنجاند؛ از جمله انحلال حماس یا شرطی مبنی بر اینکه اگر این گروه دوباره به جنگ بازگردد یا قدرت را در غزه به دست گیرد، ارتش اسرائیل حق عملیات آزادانه در غزه را داشته باشد.

پیشنهاد دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه با توقف فوری همه عملیات‌های نظامی آغاز می‌شود؛ خطوط نبرد در جای خود «متوقف» می‌شوند و ظرف ۴۸ ساعت همه ۲۰ گروگان زنده و اجساد بیش از دو ده نفر که تصور می‌شود کشته شده‌اند، آزاد خواهند شد.

ترامپ پیش‌تر در جنگ کوتاه اسرائیل با ایران در ژوئن، با نتانیاهو همراه شد و دستور بمباران سه سایت هسته‌ای ایران توسط بمب‌افکن‌های رادارگریز آمریکا را صادر کرد. او همچنین در جریان محاکمه فساد نتانیاهو از او حمایت کرده بود

اما در هفته‌های اخیر روابط دو طرف پرتنش‌تر شده است. ترامپ از شکست حمله اسرائیل به مقامات حماس در قطر که میزبان مذاکرات پایان جنگ غزه بود خشمگین شد.

نشانه‌هایی از بی‌صبری واشنگتن نیز آشکار شده است. هفته گذشته، ترامپ وعده داد که مانع الحاق کرانه باختری به اسرائیل خواهد شد؛ ایده‌ای که برخی از متحدان راست‌گرای نتانیاهو آن را دنبال می‌کنند. جامعه جهانی با الحاق مخالف است و آن را نابودکننده امیدها برای راه‌حل دو دولتی می‌داند.

با این حال، مایکل دوران، پژوهشگر ارشد اندیشکده هادسون، این سخنان ترامپ را نشانه اختلاف ندانست و گفت این اظهارات در واقع به نتانیاهو کمک می‌کند تا در برابر فشار جناح راست کابینه مقاومت کند. او افزود: «این یک حرکت هوشمندانه از سوی ترامپ بود. همزمان به متحدان عرب و مسلمان پیام داد و در عمل به نفع نتانیاهو شد.»

آمریکا اسراییل
ترامپ جمعه گذشته به خبرنگاران در محوطه کاخ سفید گفت آمریکا «بسیار نزدیک به توافقی درباره غزه» است و به این ترتیب انتظارات از دیدار با نتانیاهو را بالا برد. او در گذشته نیز وعده‌های مشابهی داده بود، بی‌آنکه نتیجه‌ای در پی داشته باشد، و مشخص نیست این بار متفاوت باشد.

به گفته سه مقام عربی که از جزئیات طرح آگاه‌اند، پیشنهاد ترامپ برای توقف جنگ در غزه شامل آتش‌بس فوری، آزادی همه گروگان‌ها ظرف ۴۸ ساعت و خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از نوار غزه است. این افراد به دلیل محرمانه بودن طرح نخواستند نامشان فاش شود.

گفته می‌شود حماس ۴۸ گروگان در اختیار دارد که بنا به ادعای اسرائیل، تنها ۲۰ نفر از آنها هنوز زنده هستند. این گروه خواسته است که اسرائیل برای هرگونه آتش‌بس دائمی، جنگ را به‌طور کامل متوقف کند و از تمام غزه عقب‌نشینی نماید.

بر اساس طرح جدید ایالات متحده، تونی بلر نهادی به نام سازمان گذار بین‌المللی غزه (GITA) را رهبری خواهد کرد که مأموریت آن «بالاترین مرجع سیاسی و حقوقی غزه» به مدت حداکثر پنج سال خواهد بود.

ترامپ این طرح را در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با رهبران عرب و اسلامی بررسی کرده است. در این طرح اخراج فلسطینیان از غزه که ترامپ اوایل امسال از آن حمایت کرده بود، جایی ندارد.

به گفته مقاماتی که در جریان طرح قرار گرفته‌اند، پیشنهاد ۲۱ ماده‌ای همچنین پایان دادن به حاکمیت حماس بر غزه و خلع سلاح این گروه را شامل می‌شود. بر اساس این طرح، صدها فلسطینی، از جمله کسانی که محکومیت‌های طولانی‌مدت دارند، از سوی اسرائیل آزاد خواهند شد.

طرح همچنین شامل ایجاد یک نیروی امنیتی بین‌المللی برای برعهده گرفتن مسئولیت امنیتی غزه پس از جنگ است. یک کمیته فلسطینی متشکل از تکنوکرات‌ها اداره امور غیرنظامی نوار غزه را برعهده خواهد گرفت و سپس قدرت به تشکیلات خودگردان فلسطین، پس از اصلاح منتقل خواهد شد. نتانیاهو هرگونه نقش برای این تشکیلات در غزه پس از جنگ را رد کرده است.

یک مقام حماس گفت این گروه در جریان طرح قرار گرفته، اما هنوز پیشنهاد رسمی از سوی میانجیگران مصری و قطری دریافت نکرده است. حماس بارها تحویل سلاح را رد کرده و آن را به تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی پیوند زده است.

نتانیاهو یکشنبه در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز تأیید کرد که مقامات اسرائیلی «با تیم رئیس‌جمهور ترامپ همکاری می‌کنند و امیدوارم بتوانیم آن را به نتیجه برسانیم.» او در سخنرانی جمعه در سازمان ملل، بارها از ترامپ تمجید کرد و او را شریکی اساسی خواند که «بهتر از هر رهبر دیگری می‌فهمد اسرائیل و آمریکا با تهدیدی مشترک روبه‌رو هستند.» اما به جز رهبری آمریکا، اسرائیل بخش زیادی از حمایت بین‌المللی گذشته خود را از دست داده است.

در نشست ویژه شورای امنیت سازمان ملل هفته گذشته، کشورهای مختلف ابتدا از حمله حماس در سال ۲۰۲۳ که حدود ۱۲۰۰ کشته و ۲۵۱ گروگان در اسرائیل برجای گذاشت انتقاد کردند، اما سپس پاسخ اسرائیل را به شدت محکوم کرده و خواستار آتش‌بس فوری در غزه و ارسال گسترده کمک‌های بشردوستانه شدند.

طبق اعلام وزارت بهداشت غزه حملات اسرائیل تاکنون بیش از ۶۶ هزار فلسطینی را کشته است. آمار این وزارتخانه از سوی سازمان ملل و بسیاری از کارشناسان مستقل معتبر دانسته می‌شود. جنگ همچنین ۹۰ درصد جمعیت غزه را آواره کرده و شمار فزاینده‌ای از مردم اکنون در آستانه قحطی قرار دارند.


در هفته‌های اخیر، ۲۸ کشور همسو با غرب که دو سال پیش پشت اسرائیل ایستاده بودند، از آن خواسته‌اند حملات در غزه را متوقف کند. آنها همچنین محدودیت‌های اسرائیل بر کمک‌های بشردوستانه را که به بروز قحطی در بخش‌هایی از غزه دامن زده، به‌شدت مورد انتقاد قرار داده‌اند.

هفته گذشته ده کشور از جمله بریتانیا، فرانسه، کانادا و استرالیا، کشور فلسطین را به رسمیت شناختند تا شاید روند صلحی که مدت‌هاست متوقف مانده، احیا شود. چندین کشور عربی نیز، حتی آنهایی که روابط دیرینه با اسرائیل دارند، آن را به نسل‌کشی در غزه متهم کرده‌اند؛ اتهامی که شماری از برجسته‌ترین پژوهشگران نسل‌کشی، کارشناسان سازمان ملل و برخی نهادهای حقوق بشری اسرائیلی و بین‌المللی نیز مطرح کرده‌اند. دیوان عالی بین‌المللی اکنون به اتهامات نسل‌کشی که از سوی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل مطرح شده، رسیدگی می‌کند؛ اتهاماتی که اسرائیل به‌شدت رد کرده است.

آرون دیوید میلر، که به‌عنوان مشاور مسائل خاورمیانه برای دولت‌های دموکرات و جمهوری‌خواه خدمت کرده، گفت مسائل حل‌نشده زیادی وجود دارد و باور اینکه پایان جنگ نزدیک باشد دشوار است. او افزود: «هرچه بیشتر درباره مراحل پایانی جنگ لاف زده می‌شود، بیشتر نسبت به آن بدبین می‌شوم.»

اولین دیدگاه را بنویسید

خبرهای ویژه