استرداد ثمن : در این بخش می خواهیم شما را با ماده قانونی استرداد نمونه رأی فسخ معامله و همچنین دیگر موارد مربوط به آن آشنا سازیم.
استرداد ثمن چیست؟
طرح دعوی برای پس گرفتن مبلغ قرارداد استرداد ثمن شناخته می شود و زمانی کاربرد دارد که قرارداد بین دو طرف با توجه به هر دلیل مشخص و یا نا مشخص به اتمام برسد. درواقع در این نوع دعوی، طرفین قرارداد به تمامی تعهدات خود عمل کرده اند اما به هر دلیلی درحال فسخ قرارداد هستند و باید ثمن و یا مبلغ آن را به صاحب اصلی برگردانند.
در این حالت خریدار مبلغی را که به فروشنده پرداخت نموده است، پس از فسخ قرارداد با اقدام به طرح دعوی آن ثمن خود را درخواست می‌کند. برای استرداد ثمن نیاز به اظهارنامه دارید.
اظهارنامه استرداد ثمن
برای استرداد ثمن نیاز به اظهارنامه دارید که در بخش زیر نمونه ای از آن را برای شما ارائه کرده ایم:
اظهار کننده
نام………………….. نام خانوادگی………………… شغل………………. آدرس………………………
مخاطب
نام……………… نام خانوادگی………………….. حتی الامکان شغل و آدرس وی………………….
موضوع اظهارنامه استرداد ثمن
مخاطب محترم
مستنداً به ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی مراتب ذیل رسماً و قانوناً خدمت شما اعلام می دارد، بموجب خط قرارداد شماره ……………. مورخ ……….. مبادرت به فروش یک واحد آپارتمان دارای پلاک ثبتی …………… واقع در …………… به قیمت …………… به شما نموده و قرار بر این بود که در مورخ ………… مبلغ …………. تومان از بابت الباقی ثمن پرداخت نمایید و لکن متأسفانه تاکنون از انجام تعهد خود استنکاف ورزیده‌اید. علی‌هذا با توجه به شرح ماوقع طرف مدت چهل و هشت ساعت نسبت به پرداخت ثمن اقدام نمایید. در غیر این صورت مسئول عواقب قانونی آن خواهید بود.
دادخواست استرداد ثمن معامله به نرخ روز
- خواهان : مشخصات خواهان پرونده
- خوانده : مشخصات خوانده پرونده
خواسته و یا بهای آن
1-استرداد قسمتی از ثمن معامله به لحاظ مستحق الغیر در آمدن بعض از مبیع (38/3) موضوع بیع نامه شماره 16998671 مورخ 25/7/97 یک قطعه زمین پلاک ثبتی شماره …. فرعی از …. اصلی بخش ثبتی مفروض و مجزا شده از…..فعلا مقوم به 000/000/840/60 بابت اصل خواسته و بعلاوه غرامات وارده بابت مستحق الغیر در آمدن بعض از مبیع با جلب نظر کارشناسی
2- اعلام بطلان بیع موضوع بیع نامه به شماره 169986 مورخ 25/7/97 به نسبت 38/3 دانگ پلاک فوق الذکر
3- مطالبه کلیه خسارات دادرسی
شرح خواسته
1-به دلالت بیع نامه شماره 16998671 مورخ 25/7/97 خوانده دعوا شش دانگ یک قطعه زمین با کاربری مسکونی و وضعیت عرصه و اعیان دارای پلاک ثبتی به شماره … فرعی از پلاک ثبتی به شماره … فرعی از پلاک ثبتی به شماره …. اصلی بخش ثبتی … مفروض و مجزا از …. را در قبال مبلغ 000/000/000/108 به موکل واگذار کرده است.
2-به دلالت محتویات پرونده کلاسه ….. اجرای احکام شعبه 30 دادگاه عمومی حقوقی شهید مدنی تهران و کلاسه پرونده ….. صادره از شعبه 50 دادگاه حقوقی عمومی شهید مدنی تهران که نهایتا منجر به صدور سند شده (تصویر به پیوست) ارایه می گردد و بعد از وقوع معامله کاشف به عمل آمده که معادل 38/3 دانگ از شش دانگ زمین فوق الذکر که قبلا در توقیف بوده و نهایتا تملک گردیده و به عبارتی دیگر 38/3 دانگ مزبور مستحق الغیر در آمده است.
3-نظر به مراتب فوق، و از آنجا که نسبت به بعض مبیع مستحق الغیر در آمده عقد بیع باطل بوده به موجب این دادخواست درخواست استرداد آن قسمت از ثمن معامله که مربوط به بطلان 38/3 دانگ از زمین فوق الذکر است به علاوه غرامات وارده به استناد ماده 441 قانون مدنی (در باب تبعض صفقه) ناظر به ماده 391 همان قانون الزام خوانده به غرامات با توجه به رأی وحدت رویه شماره ۷۳۳ ـ ۱۳۹۳/۷/۱۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشوربه مطالبه غرامات به نرخ روز تقاضای رسیدگی و صدور حکم به محکومیت خوانده اولا مبلغ پرداخت اصل خواسته 000/000/840/60 به علاوه غرامات وارده به نرخ روز با جلب نظر کارشناس واعلام بطلان بیع موضوع بیع نامه شماره 16998671 مورخ 25/7/97 به نسبت 38/3 از پلاک فوق الذکر را دارم. با تجدید احترام.
استرداد ثمن معامله به نرخ روز
اگر معامله انجام شده در صورت وجود تخلف ازسوی فروشنده باطل شود و خریدار هیچ آگاهی درمورد آن نداشته باشد، می تواند پس از ابطال معامله ثمن معامله را از فروشنده بخواهد. اما ممکن است معامله در سال ها پیش واقع شده و یا پس از انجام معامله بدلیل نوسانات بازار، ارزش پول و یا ثمن تغییر کند. در این صورت خریدار می تواند با نرخ روز نسبت به دریافت استرداد ثمن اقدام کند.
در این صورت خواهان از طریق دادگاه اقدام می‌کند و یک قرار تأمین خواسته را به آن ارائه کرده و تا پایان رسیدگی به پرونده مربوطه تمامی اموال مربوط به فرد خوانده توقیف می شوند. در صورت تشخیص دادگاه فرد می تواند خسارات احتمالی را با توجه به نرخ روز دریافت کند.
ماده قانونی استرداد ثمن معامله
با توجه به ماده 391، اگر پس از دریافت ثمن مبیع به طور کل و یا به طور جزء مستحق للغیر باشد، بایع ضامن بوده و باید ثمن را برگرداند. درصورتی‌که مشتری از وجود فساد ناآگاه بوده و نتواند غرامت وارد شده بر مشتری را پرداخت کند، چون ثمن در اختیار بایع است، در صورت کاهش ارزش ثمن و در صورت اثبات آن با توجه به ماده 391 قانون مدنی بایع ملزم به جبران آن می باشد.
با توجه به ماده 362 قانون مدنی در صورت وقوع بیع، مشتری مالک مبیع و بایع نیز مالک ثمن است.
نمونه رای فسخ معامله و استرداد ثمن
درتاریخ : 1391/12/27 به شماره : 9109970224301418
موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور
این نمونه رای که در شعبه 43 دادگاه تجدید نظر استان تهران صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: استرداد ثمن، بیع، تنفیذ فسخ، فسخبیع، فسخ، استرداد ثمن، تنفیذ فسخ.
چکیده رای
مطالبه ثمن معامله فسخ شده، منوط به تقاضای تنفیذ و تأیید فسخ عقد از دادگاه است.
رای بدوی
در خصوص دعوای آقای ه.الف. با وکالت بعدی آقای ح.د. به طرفیت 1-خانم ک.گ. 2-آقای م.ح. به خواسته محکومیت تضامنی خواندگان به پرداخت مبلغ نه صد و هفتاد میلیون ریال و خسارات دادرسی و تأخیر در تأدیه به شرح دادخواست تقدیمی نظر به این که عقد بیع از عقود لازم می‌باشد قبل از اثبات یا تأیید فسخ یا اقاله قرارداد، محکومیت خواندگان به‌عنوان فروشندگان به رد ثمن مأخوذه در حق خواهان به‌عنوان خریدار فاقد وجه قانونی است و این که خواهان دلیل موجه و قانونی که حکایت از فسخ یا اقاله بیع واقع شده باشد، ارائه نداده است.
بنابر این به استناد ماده 2 از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی قرار رد دعوای خواهان صادر و اعلام می‌نماید. این قرار ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رای دادگاه تجدید نظر
آقایان ع.ف. و ح.د. به وکالت از طرف آقای ه.الف. به طرفیت خانم ک.گ. و آقای م.ح. از دادنامه شماره 1700414-24/5/91 شعبه 81 دادگاه عمومی تهران تجدیدنظر‌خواسته‌اند. طبق دادنامه مذکور دعوی تجدیدنظرخواه به طرفیت تجدیدنظرخواندگان به خواسته اعاده ثمن معامله به علت فسخ مبایعه‌نامه قرار رد دعوی صادر شده با توجه [به این که] در مرحله بدوی خواهان فتوکپی از دو طرف مبایعه‌نامه ارائه نموده که در مورد فسخ مبایعه‌نامه توافقی نشده، در مرحله تجدیدنظر فتوکپی دیگری ارائه نموده که در قسمت پایین پشت مبایعه‌نامه در مورد فسخ توافق شده به هر حال ابتدا باید خواهان تنفیذ فسخ مبایعه‌نامه را بخواهد، سپس اعاده ثمن را؛ زیرا خواندگان هم در پرونده، فسخ را تأیید نکرده‌اند؛ بنابراین رسیدگی به ادعای فسخ ابتدا لازم است و به استناد ماده 358 و 353 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی با رد تجدیدنظرخواهی رأی صادره تأیید می‌شود. این رأی قطعی است.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.
استرداد ثمن معامله باطل
یکی از مهم ترین اثرات بیع این است که پس از انجام عقد و قرارداد، خریدار مالک مبیع و فروشنده نیز مالک ثمن شناخته می شود. به همین دلیل اگر ثابت شود که معامله به هر دلیل باطل است، فروشنده باید ثمن معامله را برگشت دهد و خسارات وارده را به خریدار پس دهد. هرچند که در هنگام عقد قرارداد مسئولیت فروشنده پس از ابطال معامله در آن درج نشده باشد.
با توجه به ماده 390 قانون مدنی، اگر پس از قبض ثمن مبیع به صورت کل یا جزء مستحق للغیر درآید، فروشنده ضامن آن خواهد بود. توجه داشته باشید تمامی مواردی که باعث ابطال معامله می شوند، فروشنده باید ثمن معامله را برگشت دهد. اما فروشنده درصورتی ضامن خسارت وارده به خریدار است که مبیع مال غیر باشد.
استراد ثمن فروش مال غیر
اگر بعد از وقوع بیع معلوم گردد که فروشنده ملک فرد دیگری را فروخته است، عقد باطل است. صحت و یا بطلان قرارداد های چنین با توجه به اراده مالک صورت می‌گیرد. اگر مالک تصمیم به رد معامله فضولی گرفته باشد، عقد باطل خواهد بود. اما اگر رضایت خود را اعلام کند عقد صحیح است.
درصورتی‌که مالک اصلی ملک راضی به معامله نباشد، معامله از ابتدا باطل است. در چنین شرایطی ثمن باید مسترد شود و با توجه به قانون نیز حق تصرف در آن وجود نخواهد داشت. خریدار در هر صورت می تواند برای بازگشت ثمن و فضول به دادگاه مراجعه کند.
انجام معامله در هنگام خرید و فروش اهمیت زیادی دارد. در برخی از موارد ممکن است فرد به دلایلی معامله را فسخ کند و درخواست دریافت ثمن را داشته باشد. در این صورت، می تواند درخواست آن را به دادگاه ارائه کند.
منبع: دلگرم
