آتش بس «بسیار آسان» در قره باغ این بود آقای ترامپ ؟!

وقایع روز - دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا پس از آغاز مجدد درگیریها در قره باغ اعلام کرده بود که با دقت تحرکات ارمنستان و آذربایجان را زیر نظر دارد و به دنبال راه حلی است که سریعاً این تنش‌ها را کاهش داده و به جنگ قره باغ پایان دهد. این در حالی است که رقیب انتخاباتی وی جو بایدن در اظهار نظری بیان کرده بود که از عملکرد ترکیه بسیار نگران بوده و خواستار آن است که سریعاً آتکارا نیروهایش را از آذربایجان خارج کند.

این در حالی است که مقامات کاخ سفید در روزهای ابتدایی جنگ خواستار آن شده بودند که کمک های نظامی و فروش تجهیزات به باکو قطع شود. پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا از دو طرف خواسته بود که به آتش بس بشر دوستانه احترام بگذارند و با انتقاد از ترکیه بیان کرده بود که ما نیروهای تحت فرمان آنکارا را می بینیم که به آذربایجان کمکهای نظامی می کند. آنها تنها موجب شعله ور تر شدن آتش در قره باغ می گردند.

کاخ سفید با انتقاد از نقض آتش بس بیان کرده بود که پایان یافتن جنگ فقط باید از طریق صلح و مذاکره باشد و جنگ باید سریعا پایان یابد. همچنین از کشورهای ثالث خواسته شده بود که سریعاً کمک‌های نظامی خود را از آذربایجان قطع کنند.

در ۲۳ اکتبر دونالد  ترامپ با اعلام پیشرفت در مذاکرات بیان کرده بود که در مورد توافقنامه صحبت هایی انجام شده است. ما با طرف ارمنستانی در تماس هستیم و رابطه خوبی با آنها داریم، آنها مردم خوبی هستند و ما به آنها کمک خواهیم کرد. کاخ سفید پیشتر بیان کرده بود که ارمنستان آتش بس را قبول دارد ولی این طرف آذربایجانی است که آتش بس را نقض می کند. ما در تلاش هستیم، تا طرف آذربایجانی را وادار به آتش‌بس کنیم.

در جدیدترین اقدامات آمریکا برای ایجاد صلح در قره باغ نمایندگان دو طرف در واشنگتن از روز شنبه مذاکراتی را انجام داده اند. در مفاد این قطع نامه آمده است که قرار بر آن شده است که از ۷ صبح به وقت مسکو آتش‌بس اعلام شود. اما تنها چند ساعت بعد از این مذاکرات طرفین یکدیگر را به نقض آتش بس محکوم کرده اند. این در حالی است که دونالد ترامپ در بین طرفداران خود در یک کمپین انتخاباتی اش گفته بود که دستیابی به یک آتش بس در قره باغ بسیار آسان است.

بیشتر بخوانید:

پس از این بیانات دونالد ترامپ، تنشها در منطقه قره باغ بین آذربایجان ارمنستان تشدید یافته است. یک ساعت پس از آتش بس واشنگنتن، باکو اعلام کرده است که ارمنستان در ساعت 8:05 حملاتی را علیه مواظع آذربایجان در نزدیکی شهر لاچین انجام داده است.

به نظر می آید در تلافی نیز آذربایجان، در ساعت ۸:۴۵ نیروهای ارمنستان رو در مناطق مورد مناقشه قره باغ مورد هدف حملات خود قرار داده است.

مناطق مورد حمله ارمنستان، صفیان و شهر لاچین بوده است. این در حالی است که نیکول پاشینیان و مقامات آرتساخ اعلام می کنند که ارمنستان به هیچ عنوان آغاز کننده نقض آتش بس نبوده است. در ساعت ۱۰:۳۰ مقامات باکو بیان کردند که نیروهای ارمنستان از شهرهای برد، چامباراک و واردنیس ، مناطقی را در گادابای و داشکسن و تووز مورد حملات توپخانه ای خود قرار داده است.

حالا با توجه به شکست مذاکرات واشنگتن، وقت آن رسیده است که دولت آمریکا و به خصوص دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده چشمانش را بیشتر باز کند و به این منطقه جغرافیایی با دید وسیع تری وارد شود.

آمریکا در مسائل بین المللی به نوعی با کوچک جلوه دادن دولت و ملت های دیگر اغلب دسترسی به یک صلح پایدار را آسان قلمداد می کند و وارد میدان می شود و سپس شکست می خورد.

لازم به ذکر است که در تمام مناطق دنیا به خصوص آسیای میانه و قفقاز ملتهایی هستند که با قدمت هزاران ساله در کنار هم زندگی می کنند.

آمریکا باید در مناطق مختلف دنیا از جمله ناحیه قفقاز، نه از بالا بلکه با دید بازتری به قضایا نگاه کند. 

ترامپ دستیابی به یک آتش بس پایدار در قره باغ را آسان خوانده بود و مذاکرات صلح نیز در واشنگتن با تصویب آتش بس همراه شد. اما تنها ساعتی پس از این مذاکرات حملات توپخانه ای ارمنستان و آذربایجان نشان از پیچیده بودن اوضاع در قره باغ داشت.

حمایت های ترکیه و اسرائیل از باکو از یک طرف و کمک های نظامی روسیه به ایروان از طرف دیگر همراه با اعزام جهاد گران اسلامی و نیروهای پ ک ک از شمال سوریه به قره باغ، خاموش کردن آتش این جنگ را بسیار دشوار تر از آنچه که آمریکا می اندیشیده است کرده است.

در چنین شرایطی به نظر میرسد که یکی از دلایل شکست این میانجیگری و توافقات، در نظر نگرفتن نقش ایران در منطقه است. اگر ایران بتواند نقش پررنگ‌تری در میانجیگری بین این دو کشور ایفا کند، علاوه بر آنکه آرامش به منطقه برمی‌گردد و تلفات و خسارات کمتری متوجه دو کشور همسایه می‌شود، جایگاه ایران در منطقه نیز، روشن و تقویت خواهد شد.