خیلی‌ها فکر می‌کنند دعا و مناجات یعنی حتماً گریه کنی! این‌طوری نیست، خیلی اوقات باید با خدا گفتگوی منطقی کنیم.
استاد پناهیان در سلسه مباحث محبت، راز معنویت در مسجد امام صادق(ع) به نکاتی اشاره فرمودند که در ادامه مطلب آمده است :
خداوند متعال به یک گفتگوی منطقی خیلی بها می‌دهند، این‌قدر بها می‌دهند که روز قیامت وقتی یک عده‌ای را می‌خواهند بفرستند عذاب، به ایشان می‌گویند اول بیایید اینجا باهم یک گفتگوی منطقی بکنیم بعد بروید عذاب! آن گفتگوی منطقی در تعبیر ما همان محاسبۀ روز قیامت است.
بنده بر اساس تعالیم دینی فَحَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَیْهَا فَإِنَّ لِلْقِیَامَةِ خَمْسِینَ مَوْقِفاً کُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ ثُمَّ تَلَا فِی یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ.»(کافی، ج8، ص143) «پیشنهاد می‌دهم، بیایید همین دنیا شیرفهم شویم، تا آن دنیا کارمان آسان‌تر شود.
این‌قدر حساب بکشی از نفس اهمیتش بالاست که اهل‌بیت فرموده‌اند: «از ما نیست کسی که هرروز به‌حساب خودش نرسد؛ لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی کُلِّ یَوْم»(کافی،ج2، ص453). من چه‌کاره هستم؟ چرا این‌طوری هستم؟ کی می‌خواهم تغییر کنم؟ مانعم چیست؟ عاملی که می‌تواند من را نجات بدهد چیست؟ باید با خودمان صحبت کنیم.
هرکسی باید خودش را محاسبه کند، یکی از بهترین محاسبه‌ها، یکی از بهترین گفتگوهای منطقی که هرکسی با خودش می‌تواند داشته باشد این است که من چی را دوست دارم؟ چی را دوست ندارم؟ چقدر دوست دارم؟ چقدر دوست ندارم؟ آخر همۀ گناهان این است که خدایا من زیاد تو را دوست نداشتم و الا آدم می‌شدم!
خیلی‌ها فکر می‌کنند دعا و مناجات یعنی حتماً گریه کنی! این‌طوری نیست، گریه باشد خوب است ولی نبود زیاد مهم نیست. بسیاری از قسمت‌های ادعیه اصلاً جای گریه نیست، ما فکر می‌کنیم همه‌اش را باید گریه کنیم. ما باید خیلی وقت‌ها سر سجادۀ دعا حرف منطقی بزنیم؛ «إِلَهِی لَا تُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِک» ببین خدا من را با چوب ادبم نکن، با عقوبت ادبم نکن. بامحبت خودت نمی‌شود مرا ادب کنی؟
بعد از محاسبه نفس، کم و کاستی‌هایت را در خانه خدا مطرح کن. خدا کاری ندارد جز کمک کردن به بنده‌اش. ایرادت را بگو تا ایرادت را هم نگویی برطرف نمی‌شود. «وَ اللَّهِ مَا یَنْجُو مِنَ الذَّنْبِ إِلَّا مَنْ أَقَرَّ بِهِ»(کافی، ج 2، ص 426) بخدا قسم از نجات پیدا نمی‌کند مگر کسی که اقرار کند تا اقرار نکنی نمی‌شود. ببین روز قیامت هم تا اقرار نکنی خدا رهایت نمی‌کند.
ما داریم از آثار محبت صحبت می‌کنیم، برای چه؟ در مناجات مصرف دارد، بگوییم خدایا من اگر تو را بیشتر از خودم دوست داشتم، بیشتر لذت می‌بردم از زندگی‌ام، حالا لذت هم نمی‌برم. پس استغفروا الله …
موضوع کاستی‌های محبتمان را بیاوریم بگذاریم وسط مناجاتمان، موضوع محبت را بیاوریم بگذاریم در محاسبۀ نفس و متن استغفار.
منبع: فرهنگ نیوز
