تقلب در کنکور سراسری مصادیق متفاوتی داره که بنا به هر جرم ارتکابی، مرتکب ممکنه به محرومیت از آزمون دادن برای مدت مشخصی بین ۵ تا ۱۰ یا حبس محکوم بشه.
مجازات تقلب در کنکور
تقلب در کنکور، در مصادیق مختلفی، مانند شرکت در آزمون به جای دیگری و خرید و فروش سوالات، جرم محسوب شده و مجازات های مختلفی، از جمله محرومیت از آزمون سراسری تا 10 سال و حبس تا 5 سال را برای مجرمین در پی خواهد داشت. نحوه رسیدگی به این جرم نیز در صورت عدم تعیین مجازات، توسط هیات های بدوی و تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات آزمون ها و در صورت تعیین مجازات، در دادسرا و دادگاه کیفری می باشد.
هر سال، در کشور ما، آزمون های متعددی، در مقاطع مختلف دانشگاهی برگزار شده که به آن ها، کنکور یا آزمون سراسری گفته می شود. هرچند، روند برگزاری این آزمون ها، با نظارت های دقیق قانونی بوده، اما، متاسفانه، برخی از داوطلبین یا افراد غیر شرکت کننده، با انگیزه تضمین قبولی و یا کسب درآمد، اقدام به انجام اعمال متقلبانه، در رابطه با آزمون می کنند.
این افراد باید توجه داشته باشند که تقلب در کنکور، صرفا یک تخلف انتظامی نبوده و در برخی از موارد، با رسیدگی مراجع کیفری به جرم انجام گرفته، مجازات های سنگینی، در مورد فرد مجرم، تعیین و اجرا شده که گاه به 5 سال حبس نیز می رسد.
آیا تقلب در کنکور جرم است؟
در سال های اخیر که آزمون سراسری، در کشور ما برگزار گردیده، عده ای به این فکر افتاده اند که از طریق تقلب در کنکور، قبولی خود را در این آزمون، تضمین کنند. به همین دلیل، ممکن است این سوال مطرح گردد که آیا تقلب در کنکور جرم است؟
برای بررسی جرم بودن انجام اعمال متقالبانه در آزمون سراسری و مجازات جرم تقلب در کنکور، باید به دو قانون مراجعه نمود: قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمونهای سراسری و بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی.
قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمونهای سراسری
به موجب ماده 5 قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمونهای سراسری، انجام اعمال زیر، در هر یک از آزمون های سراسری، یعنی « آزمون هایی که جنبه ملی و همگانی دارد و توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا وزارت آموزش و پرورش یا دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می گردد… » جرم محسوب می شود:
الف – ایجاد بی نظمی و اغتشاش در کنکور یا همراه داشتن هرگونه ابزار و وسایل ممنوعه، شامل دستگاه هایی که مجهز به حافظه بوده و همچنین، وسایل ارتباط الکترونیکی.
ب- انجام هر گونه عمل ناقض مقررات که اعتبار علمی آزمون مرتکب را خدشه دار کند، مانند ارائه مدارک جعل شده، تبانی و همکاری با افرادی که خارج از حوزه بوده یا با طراحان سوال، ثبت نام و شرکت در آزمون به جای دیگری و با هویت جعلی.
ج- به کارگیری وسایل غیر مجاز در جلسه، شامل دستگاه هایی که مجهز به حافظه بوده و همچنین، وسایل ارتباط الکترونیکی.
د- کمک کردن غیر قانونی به شرکت کننده به منظور پاسخ دادن به سوالات.
ه- دستیابی غیر مجاز به اطلاعات شرکت کنندگان یا استفاده غیر قانونی از این اطلاعات.
و- تغییر غیر قانونی اوراق، برگه سوالات و پاسخنامه.
ز- افشا کردن سوالات کنکور و تلاش برای انجام آن یا معاونت و یا مشارکت در این اعمال، قبل یا در زمان آزمون سراسری.
ح- خرید و فروش سوالات کنکور، قبل یا همزمان با آزمون، معاون و مشارکت در این جرم، اعم از اینکه سوالات، واقعی بوده یا نه.
بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی
همچنین، به موجب ماده 541 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، که به توضیح جرایم و مجازات های تعزیری می پردازد: « هر کس به جای داوطلب اصلی هر یک از آزمون ها، اعم از کنکور ورودی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، دانشسراها، مراکز تربیت معلم، اعزام دانشجو به خارج از کشور یا امتحانات داخلی و نهایی واحدهای مزبور یا امتحانات دبیرستان ها، مدارس راهنمایی و هنرستان ها و غیره، در جلسه امتحان شرکت نماید، حسب مورد، مرتکب و داوطلب، علاوه بر مجازات اداری و انتظامی، به دویست هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.»
بنابراین، قانون مجازات اسلامی، صرفا برای یک فرض جرم تقلب در کنکور، تعیین مجازات کرده و آن فرض حضور یک شخص به جای داوطلب، در آزمون سراسری می باشد. لازم به ذکر است که مجازات مقرر در این ماده، به موجب مصوبه مورخ 25/12/1399 هیات وزیران، به 8 تا 25 میلیون ریال، افزایش پیدا کرده است.
تقلب در آزمون سراسری، جرم بوده و در قوانین مختلف، برای آن، مجازات تعیین شده و مطابق مقررات نحوه رسیدگی این قوانین، به آن، رسیدگی می گردد. اما، از آنجا که مصادیق جرم تقلب در این آزمون ها، همه از یک درجه اهمیت برخوردار نبوده و تاثیر این اعمال، متفاوت می باشد، لذا، در ادامه، به بررسی مجازات جرم تقلب در کنکور، در مصادیق مختلف آن می پردازیم.
مطابق ماده 6 به بعد قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمونهای سراسری، مجازات های متفاوتی برای جرم تقلب در کنکور، در نظر گرفته شده است.
در صورت ارتکاب جرم بند (الف)، اخطار کتبی با درج در پرونده و اعلام به مقامات مربوطه یا محرومیت از آزمون سراسری همان سال .
در صورت ارتکاب جرایم بندهای (ب) و (ج)، محروم شدن از آزمون سراسری همان سال و باطل شدن قبولی متقاضی و محرومیت از شرکت در کنکور، از 1 تا 10 سال.
در مورد ارتکاب جرایم مقرر در سایر بندها، جزای نقدی از 10 میلیون ریال تا 1 میلیارد ریال یا حبس از 1 تا 5 سال و یا هر دو مجازات.
همچنین، مطابق ماده 541 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، در صورتی که فردی به جای دیگری، در کنکور شرکت کند، شرکت کننده و داوطلب اصلی، هر دو مرتکب جرم شده و با حکم دادگاه کیفری، با توجه به مصوبه مورخ 25/12/1399 هیات وزیران، به 8 تا 25 میلیون ریال جزای نقدی محکوم می گردند.
لازم به ذکر است که قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمونهای سراسری، بعد از بخش تعزیرات قانون مجازات، تصویب شده و لذا، قاعدتا در مورد جرم حضور فرد دیگری به جای داوطلب، باید مجازات این قانون، یعنی محروم شدن از آزمون سراسری همان سال و باطل شدن قبولی متقاضی و محرومیت از شرکت در کنکور، از 1 تا 10 سال، اعمال گردد، اما، با توجه به تاریخ مصوبه هیات وزیران و تصریح قانون رسیدگی به تخلفات، در حال حاضر، برای این جرم، هر دو مجازات مندرج در دو قانون مزبور، اجرا می شود.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تقلب در کنکور
برای تعیین مجازات جرم تقلب در کنکور، لازم است تا روند رسیدگی به جرم، مطابق مقررات مربوطه طی شود. بر اساس قوانین مربوطه، نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تقلب در آزمون سراسری، به شرح زیر می باشد:
به طور معمول، با اطلاع مسئولین برگزار کننده آزمون و یا شکایت داوطلبین به سازمان سنجش، روند رسیدگی به جرم آغاز می گردد. در مواردی که هیچ گونه، مجازاتی پیش بینی نشده و صرفا محرورمیت از کنکور، در انتظار فرد می باشد(بند های الف، ب و ج)، دادسرا و دادگاه کیفری، وارد پرونده نشده و نحوه رسیدگی به جرم تقلب در کنکور، بدین صورت بوده که ابتدا، هیات بدوی رسیدگی به تخلفات در آزمونها، به تخلف رسیدگی کرده که رای هیات، جز در مورد بند الف، قابل تجدیدنظرخواهی در هیات تجدید نظر رسیدگی به تخلفات در آزمونها، خواهد بود.
در سایر موارد، پس از رسیدگی به پرونده خاطی در هیات بدوی رسیدگی به تخلفات در آزمونها، وی جهت تعیین و اعمال مجازات، به محاکم دادگستری، معرفی می شود. در این صورت، ابتدا دادسرا، تحقیقات مقدمات را در مورد جرم انجام داده و پس از صدور قرار جلب به داردسی و کیفرخواست، پرونده جهت صدور رای، به دادگاه کیفری دو ارسال می گردد.
بردن چه چیزهایی در کنکور جرم محسوب می شود؟
برای پاسخ به این سوال، باید به قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمونهای سراسری، مراجعه کنیم. مطابق بند (الف) ماده 5 این قانون، « همراه داشتن هرگونه وسیله غیر مجاز، از قبیل وسایل ارتباط الکترونیکی و دستگاه های حافظه دار» در جلسه آزمون سراسری، جرم محسوب می گردد.
از آنجا که قانون گذار، در این ماده، از عبارت (از قبیل) استفاده کرده، پیشنهاد می شود که داوطلبین، در هر سال که قصد شرکت در کنکور را داشته، حتما اطلاعیه آن سال را در سایت سازمان سنجش، مشاهده کرده تا از لیست کامل این وسایل، مطلع شوند. به هر حال، از مهم ترین وسایل این لیست، می توان به این موارد، اشاره نمود: تلفن همراه، ماشین حساب، پیجر، هندزفری، ساعت و دستبند و عینک هوشمند، خودکار و پاک کن هوشمند، کتاب، جزوه و هر گونه یادداشت و وسایل فلزی مانند گل سر.
منبع: دینا
