به گفته کارشناسان، علی رغم‌آنکه پتانسیل تامین پنبه مورد نیاز صنعت نساجی و صادرات به بازارهای هدف وجود دارد، اما سالانه بخش اعظم پنبه مورد نیاز از طریق واردات تامین می‌شود که دستیابی به خودکفایی و بی نیازی از واردات مستلزم حمایت‌های لازم از این بخش است.
بنابر آمار سالانه ۱۸۰ هزارتن پنبه مورد نیاز صنعت نساجی است که عدم رقابت پذیری زراعت این محصول اساسی با تولید شالی در استان های شمالی و دیگر محصولات کشاورزی در سایر استان های تولیدکننده این محصول اساسی موجب شده حداکثر ۵۰ هزارتن پنبه مورد نیاز در داخل تامین شود. این در حالی است که سابقه خودکفایی پنبه و حتی صادرات به بازارهای هدف هم در کشور وجود دارد.
داده های آماری نشان می دهد که ۱۲ درصد واحدهای صنعتی كشور را صنایع نساجی تشكیل می دهند که ۸ تا ۱۰ درصد اشتغال مستقیم صنعتی كشور را شامل می شود، اما بخش اعظم مواد اولیه این صنعت از طریق واردات تامین می شود. درحالی‌که حمایت از این تولید پنبه می تواند در اشتغالزایی و کاهش خروج ارز از کشور تاثیر بسزایی داشته باشد.
بسیاری از کارشناسان حوزه صنعت نساجی اذعان می کنند که بسیاری از كشورها در مسیر توسعه خود از گذرگاه نساجی عبور كرده اند و در این صنعت به توفیقات بزرگ دست یافته اند. اما واردات رسمی و غیررسمی پوشاک در کنار عدم حمایت های یارانه ای لازم از تولید ماده اولیه، این صنعت را تحت تاثیر خود قرار داده است.
ناگفته نماند که پنبه جزء ۵ محصول مهم استراتژیک در کشور محسوب می شود که بر خودکفایی ۱۰۰ درصدی آن در برنامه هفتم تاکید شده است؛ بنابراین انتظار می رود حمایت های لازم همچون پرداخت یارانه به زراعت این محصول همانند دیگر کشورهای تولید کننده پنبه اختصاص یابد و از طرفی زیرساخت های لازم برای مکانیزه کردن عملیات کاشت، داشت و برداشت ایجاد شود چراکه غیرمکانیزه بودن تولید این‌محصول و افزایش هزینه ها، کشت این محصول را برای تولیدکننده غیراقتصادی کرده است.
۵۰ درصد پنبه مورد نیاز صنعت نساجی در داخل تولید می شود
در ادامه محمد حسین کاویانی مدیرعامل صندوق پنبه گفت: علی رغم آنکه پتانسیل تامین نیاز صنعت نساجی در داخل وجود دارد، اما اکنون صنعت بافندگی بیشتر نخ های مورد نیاز را از طریق واردات تامین می کند.
او با بیان اینکه نیازی به واردات ارقام مشابه تولید داخل نداریم، افزود: در نزدیک فرودگاه امام خمینی قرار است که شهرک تولید پوشاک احداث کنند تا کشورهای تولیدکننده پوشاک با قیمت های پایین تر برای صادرات رسمی و غیررسمی عرضه کنند که این امر به تولید داخل آسیب جدی وارد می کند. بنابر آمار سالانه چین ۵ میلیون تن پنبه تولید و به همین میزان وارد می کند تا پس از تبدیل این میزان به نخ، پارچه و پوشاک، بخش زیادی باید صادر شود.
مدیرعامل صندوق پنبه با بیان اینکه سالانه ۱۸۰ هزارتن پنبه مورد نیاز صنعت نساجی است، گفت: بنابر آمار تولید پنبه جوابگوی ۵۰ درصد نیاز صنعت نساجی است. بنابر برنامه وزارت جهاد امسال سطح زیرکشت پنبه به ۱۱۷ هزارهکتار برسد که بدلیل قیمت پایین تضمینی وش و غیرقابل رقابت با دیگر زراعت ها و افزایش هزینه های تولید ناشی از عدم‌مکانیزه بودن عملیات کاشت، داشت و برداشت برآورد می شود که تولید وش به ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزارتن برسد که از این میزان ۷۰ تا ۷۵ هزارتن پنبه تولید می شود.
آمارها نشان می دهد که كشور تركیه با جمعیت ۸۵ میلیون و تولید ناخالص ۸۱۹ میلیارد دلار، ۳۵۰ میلیارد دلار صادرات دارد كه ۱۰ درصد كل صادرات این كشور را صنایع نساجی تشكیل می دهند كه با كل صادرات نفت و گاز ما برابری می كند. همچنین کشور بنگلادش ۵۹ میلیارد دلار صادرات دارد كه حدود ۵۰ میلیارد دلار صادرات آن را نساجی تشكیل می دهد. ویتنام سال گذشته ۴۴ میلیارد دلار صادرات نساجی داشته ولی ایران با جمعیتی معادل همین كشورهای مذكور ۶۰۰ میلیون دلار صادرات نساجی داشته است.
قاچاق پوشاک ضربه مهلکی به تولید پنبه می زند
در ادامه عطااللّه‌هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: امکان اصلاح قیمت پنبه در شورای قیمت گذاری پس از ارائه مدارک لازم از سوی تشکل ها وجود دارد.در حال حاضر مشکل اصلی در خصوص تولید پنبه، نبود زیرساخت و مکانیزاسیون کاشت، داشت و برداشت است. علی رغم مزیت نسبی تولید پنبه در کشور، اما در شرایط کنونی برای تامین نیاز صنعت نساجی ناگریز به واردات هستیم.
عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی توسعه مکانیزاسیون را راهکار خودکفایی پنبه دانست و افزود: در برنامه هفتم تحقق خودکفایی پنبه و اجرای مصوبه الگوی کشت محصولات کشاورزی نیازمند تامین زیرساخت و امکانات مورد نیاز است.
او با اشاره به تاثیر واردات رسمی و غیررسمی پوشاک بر تولید پنبه گفت: قاچاق و واردات پوشاک همچون دومینو به تولید داخل ارتباط دارد به طوری‌که کمبود تولید این‌محصول استراتژیک منجر به قاچاق می شود، درحالی‌که اگر به میزان کافی تولید پنبه صورت بگیرد، دیگر قاچاق معنایی ندارد.
به گفته کارشناسان، پتانسیل تولید ۵۰۰ هزار تن پنبه در کشور طی ۵ سال وجود دارد که برای تحقق این امر به جای پرداخت یارانه به کشاورزان خارجی تنها از تولیدکنندگان داخل باید حمایت صورت بگیرد که این امر حداقل از خروج سالانه ۲۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری می کند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
