سیر یکی از گیاهانی است که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی می‌شود؛ در این مطلب به خواص سیر برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی پرداخته‌ایم.
بیماری‌های قلبی ـ عروقی عامل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان هستند و تخمین زده می‌شود که هر سال جان ۱۷.۹ میلیون نفر را می‌گیرند!
مهم‌ترین عوامل خطر رفتاری بیماری‌های قلبی شامل رژیم غذایی ناسالم، کم‌تحرکی، مصرف دخانیات و الکل و عوامل زمینه‌ساز بروز آن شامل افزایش فشار خون، افزایش گلوکز خون، افزایش چربی خون و اضافه‌وزن و چاقی است.
عوامل غذایی نقش کلیدی در ایجاد بیماری‌های مختلف انسان از جمله بیماری‌های قلبی عروقی دارند. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده است که رژیم‌های غذایی غنی از میوه‌ها، گیاهان و ادویه‌ها با خطر کم بیماری قلبی ـ عروقی مرتبط است. یکی از گیاهانی که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود؛ سیر است.
سیر با نام علمی allium sativum هزاران سال است که برای مصارف درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیر، گیاهی گلدار است که عصاره ریشه آن حاوی ماده‌ای به‌نام آلیسین است که فرآورده‌های حاصل از آن در درمان بیماری‌های قلبی ـ عروقی کاربرد دارند.
خواص سیر برای فشار خون
یکی از عواملی که باعث بروز بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود؛ فشار خون بالاست. کاهش فشار خون بر اثر مصرف سیر سال‌هاست که به اثبات دانشمندان جهان رسیده است. بر اساس مطالعات، کاهش فشار خون ناشی از مصرف سیر به‌دلیل اثر شل‌کنندگی سیر بر ماهیچه‌های صاف دیواره رگ‌ها است همچنین سیر به‌طور مستقیم بر گشاد شدن عروق تأثیر دارد که این امر باعث کاهش فشار خون می‌شود؛ همچنین تحقیقات ثابت کرده است که عصاره سیر بر فعالیت عامل گشادکننده عروق (نیتریک اکساید) تأثیر دارد؛ گشادشدن عروق باعث کاهش فشار خون می‌شود و درنتیجه مجموع این عوامل، فشار خون و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
خواص سیر برای جلوگیری از لخته خون
یکی از مسائلی که باعث بروز بیماری‌های قلبی و سکته قلبی می‌شود؛ لخته شدن خون است. تجمع پلاکت‌های خون باعث انسداد جریان خون می‌شود و با افزایش ریسک بروز سکته قلبی همراه است. فعالیت ضدپلاکتی سیر باعث شده است مصرف آن نقش مؤثری در کاهش خطر لخته شدن خون داشته باشد؛ در یک مطالعه ثابت شده است که به‌دلیل وجود ترکیبات سولفوری، سیر خاصیت ضدپلاکتی زیادی دارد. ماده‌ای به‌نام “اجوئن” در سیر وجود دارد که می‌تواند باعث کاهش انعقاد و لخته خون شود و درنتیجه منجر به کاهش خطر حمله و سکته قلبی می‌شود.
خواص سیر برای تصلّب شرائین
هنگامی که رسوبات چربی به‌همراه سایر عناصر خونی در سرخرگ‌های بدن تجمع یابد؛ موجب تنگی آن‌ها می‌شود و عبور جریان خون دشوار می‌شود که به این حالت تصلّب شریان یا «آترواسکلروز» گفته می‌شود.
نتایج مطالعات نشان داد که ترکیبات موجود در سیر می‌تواند باعث کاهش رسوب کلسترول در دیواره رگ‌ها شود که خود باعث کاهش تصلب شریان، فشار خون و خطر بروز بیماری‌های قلبی می‌شود.
تأثیر سیر بر کاهش خطر سکته قلبی
در یک بررسی به‌عمل‌آمده روی بیماران با سابقه سکته قلبی، مشخص شد مصرف سیر باعث کاهش واضح خطر سکته قلبی تا ۳۵ درصد و کاهش مرگ‌ومیر بیماران تا ۴۵ درصد شده است.
تأثیر سیر بر یک عامل مهم در بروز بیماری‌های قلبی
ماده‌ای به‌نام “هموسیستئین” از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی است که سطوح بالای آن در بدن باعث افزایش ریسک بیماری‌های قلبی و تصلب شریان می‌شود. کاهش سطح این ماده در خون افراد باعث کاهش بروز سکته‌ها و بیماری‌های قلبی می‌شود.
طی مطالعات انجام‌شده روی حیوانات، مشخص شده است که مصرف سیر می‌تواند غلظت هموسیستئین را تا ۳۳ درصد کاهش دهد و باعث کاهش خطر بروز بیماری قلبی شود.
خواص سیر برای کاهش کلسترول خون
بررسی‌ها نشان داده است که مصرف سیر با مهار فعالیت برخی آنزیم‌های تولیدکننده چربی، باعث کاهش چربی خون می‌شود.
با وجود این مطالعات گسترده‌تری روی تأثیر مصرف همزمان سیر و لیموترش بر چربی خون بالا انجام شده است. سیر (Allium sativum) و لیموترش (Citrus limon) هر دو از گیاهانی هستند که در درمانهای سنتی مشکلات قلبی ـ عروقی کاربرد دارند؛ در یک مطالعه که در ایران انجام شده اثر ترکیب سیر و لیمو بر کاهش کلسترول خون مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه مشخص شد که عصاره ترکیبی سیر و لیموترش در مبتلایان به هایپرکلسترولمی (کلسترول بالا) تأثیرات ضدالتهابی و محافظتی بر عروق دارد و می‌تواند مقدار کلسترول خون را کاهش دهد. ازآن‌جا که افزایش کلسترول خون یکی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی است بنابراین مصرف ترکیب سیر و لیموترش نیز می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی از این طریق کمک کند.
همچنین در مطالعه‌ای که روی ۶۰ نفر در یکی از کلینیک‌های در کشورمان انجام شد؛ پژوهشگران به گروهی از بیماران دارای کلسترول خون بالا، رژیم غذایی کم‌چرب و به گروهی دیگر روزانه سه عدد داروی گیاهی تهیه‌شده از سیر (قرص سیر) را تجویز کردند؛ نتیجه مطالعه نشان داد که در گروه دریافت‌کننده سیر، کلسترول خون ۱۵ درصد کاهش یافته است.
میزان مجاز مصرف سیر روزانه چقدر است؟
مصرف روزانه چهار گرم سیر خام معادل یک تا دو حبه سیر و یا دریافت یک عدد قرص سیر که حاوی ۳۰۰ میلی‌گرم پودر خشک‌شده سیر است به‌میزان دو تا سه بار در روز می‌تواند از بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری کند و حتی در درمان آن مؤثر باشد.
طرز تهیه معجون سیر و لیمو
ترکیب لیمو و سیر یک ترکیب مفید برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی به‌شمار می‌رود. برای تهیه معجون سیر و لیمو باید هسته پنج عدد لیموترش بزرگ یا ۱۵ عدد لیموترش کوچک را خارج کنید سپس آن‌ها را با ۳۰ حبه سیر متوسط پوست بگیرید و در مخلوط‌کن بریزید، پس از آن که همه محتویات در مخلوط‌کن، له شد، آن‌ها را با یک لیتر آب روی شعله کم بگذارید تا جوش بیاید. با اولین جوش، شعله را خاموش کنید و آن را از صافی رد کنید. مخلوط صاف‌شده را داخل یک ظرف شیشه‌ای بریزید و در یخچال نگهداری و آن را روزانه به‌مقدار یک تا دو قاشق غذاخوری میل کنید.
منبع: ایسنا
