با رشد روزافزونی که در حوزه ارز دیجیتال اتفاق افتاد است، روز به روز شاهد بیشتر شدن جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال هستیم و افراد زیادی به دام این مجرمان می‌افتند. به دلیل ماهیت ارز دیجیتال این جرم ممکن است به اشکال مختلفی انجام شود. از سرقت و فیشینگ گرفته تا کلاه‌برداری‌های هرمی. به دلیل ارزش مالی زیادی که این کلاهبرداری‌ها می‌توانند به شخص وارد کنند، شدیداً لازم است که تدابیر امنیتی را در نظر بگیرید و قبل از وقوع جرم از آن جلوگیری کنید. اما اگر متأسفانه در دام این اشتباه افتادید، آنوقت باید اطلاعات دقیق و درستی را پیرامون آن کسب کرده و همچنین از افراد متخصص در این زمینه کمک و مشورت بگیرید. به همین منظور، ما در این مقاله همراه شما هستیم؛ پس تا انتها آن را مطالعه فرمایید.

جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال چیست؟

ببینید به طور کلید منظور از کلاهبرداری این است که اموال دیگران با سوءنیت و سوءاستفاده تصاحب شود. در این میان ممکن است از عناصری مثل فریب، تقلب، دغل‌کاری و… استفاده شود تا روی اراده شخص مقابل تأثیر گذاشته و وی با انتخاب خود این کار را انجام دهد. حالا اگر این اتفاق در حوزه رمز ارز و ارز دیجیتال بیفتد، درواقع جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال رقم خورد هاست. از مصادیق این جرم می‌توان به فروش توکن‌های تقلبی، هک و.. اشاره نمود که در ادامه نیز به معرفی و توضیح هرکدام از انواع شیوه‌ها می‌پردازیم.

مجازات جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال

مجازات جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال این است که علاوه بر استرداد و بازگردانی اموال به صاحبان مال، فرد مجرم به یک تا سه سال حبس و همچنین پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهد شد.

همچنین بسته به نوع کلاهبرداری اعم از سنتی یا مدرن، سابقه انجام این کار، تعداد قربانیان، دولتی بودن یا نبودن عامل جرم و…، این مجازات تشدید هم می‌شود و علاوه بر منع فعالیت در حوزه‌های ارز دیجیتال، بر میزان حبس و جزای نقدی آن افزوده می‌شود.

انواع شیوه‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال

همانطور که گفته شد، کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال به شیوه‌های مختلف و خلاقانه‌‌ای انجام می‌شود. اما شناخت چند نمونه رایج از انواع شیوه‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال جهت پیشگیری از وقوع آن خالی از لطف نیست:

• صرافی‌های جعلی و نامعتبر

در هنگام معامله با یک صرافی، حتماً از اعتبار و سابقه ایشان اطمینان کامل را حاصل کنید. بعضی از صرافی‌ها با ایجاد سابقه فیک و خرید اعتبار جعلی و بر سر زبان انداختن نام خود، به جذب کاربر می‌پردازند و سپس با روش‌های مختلفی از شما کلاهبرداری می‌کنند.

• هدایای وسوسه‌برانگیز اما جعلی

حتماً شما هم از این مدل تبلیغات که «با باز کردن حساب در صرافی ما، 100 دلار هدیه دریاف کنید»؛ «با همراهی کارشناسان ما یاد میگیری که چطور سرمایه‌ات را دو برابر کنی» و… دیده‌اید. البته نکته اینجاست که دریافت این هدایا چندان هم رایگان نیست و شما در عوض باید اطلاعات شخصی و یا کلیدهای خصوصی کیف پول خود را تحویل دهید که همین امر باعث نفوذ آنان و سرقت دارایی شما می‌شود.

• فیشینگ از طریق شبکه‌های اجتماعی و ایمیل

لینک‌های حاوی بدافزار و فیشینگ که خصوصاً ممکن است از طریق ایمیل‌های جعلی به شما ارسال شود و یا اکانت‌های فیک در شبکه‌های اجتماعی که با سروصدای زیاد وارد کار می‌شوند اما هیچ سابقه یا اعتباری ندارند.

• طرح‌های هرمی

طرح‌های هرمی یکی دیگر از روش‌های رایج کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال است. این طرح‌ها به این صورت است که افراد را ترغیب به جذب زیرگروه و اعضای جدید می‌کند؛ اما ظاهراً تنها کسی که سود هنگفتی می‌کند کسی است که این طرح را راه انداخته و بقیه جز اتلاف زمان و سرمایه چیزی آید نمی‌شود.

• باج‌گیری

اگر در حساب خود نقص امنیتی داشته باشید، ممکن است سارقان نتوانند یا نخواهند که به طور مستقیم اموال آن را سرقت کنند؛ اما با در دست داشتن اطلاعات مهم شما، شما را تهدید کرده و باج‌ می‌خواهند.

• بدافزارها و باج‌افزارها

هنگام نصب نرم‌افزارهای جدید خصوصاً از منابع نامعتبر و ناشناس، لطفاً مراقب باشید. بعضی از این نرم‌افزارها ممکن است حاوی بدافزار و باج‌افزار بوده و با نفوذ به اطلاعات محرمانه شما، اموال شما را در معرض خطر قرار دهد.

وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال

وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال کسی است که به طور اختصاصی وارد حوزه رمزارز شده و با کسب تجربه و افزایش سابقه خود در این حیطه، می‌تواند وکالت جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال را برعهده بگیرد.

البته نکته حائز اهمیت اینجاست که از آن جایی که ارز دیجیتال در ایران به رسمیت شناخته نشده، طبیعتاً تحصیلات و پروانه رسمی به این وکلا داده نمی‌شود، و معیار انتخاب شما بر اساس میزان سابقه و تجربه وی در پرونده‌های پیشین خواهد بود.

وظایف وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال:

• راهنمایی حقوقی

اولین گامی که وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال برای شما بر می‌دارد، ارائه راهنمایی و مشاوره حقوقی دقیق و کامل به شماست. درواقع وکیل شما، با بررسی دقیق کلاهبرداری‌ای که از شما انجام شده، اطلاعات حقوقی و قانونی لازم را به طور شخصی‌سازی‌شده در اختیارتان قرار می‌دهد.

• مشاوره و پیشگیری

گاهی این مشاوره می‌تواند پیش از وقوع جرم و به منظور پیشگیری از آن انجام بگیرد و یا بعد از به وقوع پیوستن کلاهبرداری و برای دستگیری کلاهبرداران انجام شود. به هر حال پیشگیری بهتر از درمان است؛ یعنی اینکه شما می‌توانید قبل از وقوع حادثه نیز به وکلای خبره و کاربلد در حوزه ارز دیجیتال مراجعه کنید و مسائل و اقداماتی که قرار است انجام دهید را با ایشان در میان بگذارید تا در این مورد به شما کمک کنند.

• وکالت در مراجع قضایی

یکی از وظایف اصلی وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال این است که وکالت موکل خود را در مراجع قضایی برعهده بگیرد و به جای ایشان از حقوق وی دفاع کند.

• مذاکره و حل اختلافات

در صورتی که درگیری و اختلافات قانونی به وجود بیاید، وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال وظیفه دارد که در صورت امکان این مشکلات را بر طرف کند و مشکلات به وجود آمده را پیگیری نماید.

• تدوین قرارداد

وکیل ارز دیجیتال می‌تواند به عنوان تنظیم کننده و یا حتی نویسنده قرارداد عمل کند. این قراردادها می‌تواند در زمینه معاملات ارزی دیجیتال مانند خرید و فروش، اجاره یا شراکت باشد.

• نظارت بر معاملات

این وکیل وظیفه‌ای از جمله نظارت بر معاملات را دارد تا مطمئن شود که هیچ گونه تخلف یا کلاهبرداری شکل گرفته نشده است.

• مدیریت ریسک

یکی دیگر از مهم‌ترین وظایف وکیل ارز دیجیتال، مدیریت ریسک‌ها از جمله ریسک حقوقی و همچنین مالی در رابطه با معاملات ارزی را به عهده دارد و موظف است موکلان خود را در این زمینه راهنمایی کند.

در حقیقت نکته حائز اهمیت این است که وظایف گفته شده فقط بخشی از اصلی‌ترین وظایف وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال می‌باشد. در واقع وظایف آنان با توجه به نیازهای فرد و شرایطی که وجود دارد متفاوت می‌باشد.

اقدامات پلیس فتا ارز دیجیتال

اولین اقدامی که پلیس فتا در حوزه ارز دیجیتال می‌تواند انجام دهد، اطلاع‌رسانی به کاربران می‌باشد. پلیس فتا با هدف بیدارسازی افراد به کاربران هشدار می‌دهد که در هنگام سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال، مراقبت‎های لازم را به عمل آورند و همچنین از صرافی‌های معتبر خرید خود را انجام دهند.

از دیگر اقدامات مهمی که پلیس فتا ارز دیجیتال انجام می‌دهد، نظارت بر صرافی‌های ارز دیجیتال می‎باشد. در واقع پلیس فتا بر صرافی‌های ارز دیجیتال نظارت دارد و صورت بروز هرگونه تخلف با آنها به شدت برخورد می‌کند. و یا به دستگیری کلاهبردار ارز دیجیتال می‌پردازد.

از دیگر کارهای پلیس فتا ارز دیجیتال، همکاری با سایر کشورها در این زمینه می‌باشد تا بتواند با مبارزة متخلفان ارز دیجیتال به صورت بین‌المللی بپردازد.

نکات و توصیه‌های مهم پلیس فتا به کاربران:

از مهم‌ترین توصیه‌های پلیس فتا در زمینه ارز دیجیتال این است که کاربران محترم از صرافی‌های مجاز و مورد تأیید پلیس فتا استفاده کنند و در هنگام ثبت‌نام در صرافی‌های معتبر و مورد تأیید پلیس فتا، احراز هویت خود را به طور کامل انجام دهند. همچنین به وعده‌هایی مانند سود زیاد در کوتاه‌مدت اصلاً اعتماد نکنید.

مراحل شکایت درباره کلاهبرداری ارز دیجیتال و شرکت‌های هرمی

جمع‌آوری مدارک:

یکی از کارهای مهم در مواجهه با کلاهبرداری ارز دیجیتال، این است که ابتدا اطلاعات و جزئیات حساب و معاملات خود و سپس تمامی مشخصات و مدارک موردنیاز علیه شخص یا شرکتی که کلاهبرداری را انجام داده است جمع‌آوری کنید. بهتر است این مستندات را به وکیل مجرب در امور کلاهبرداری تحویل دهید تا به واسطه دانش و تجربه خود، بهترین دفاع را از شما به عمل آورد.

 ثبت شکایت:

ثبت شکایت شامل مراجعه به پلیس فتا برای ثبت شکایت و بررسی مشکل شما می‌باشد. همچنین اگر کلاهبرداری شما در صرافی اتفاق افتاده باشد، باید شکایت را باید به صورت رسمی به صرافی اعلام کنید. در صورتی که شکایت به صرافی اعلام شد ولی پیگیری‌های لازم صورت نگرفت، می‌توانید به دستگاه‌های قضایی شکایت خود را ارائه کنید.

پیگیری پرونده:

آخرین مرحله از شکایت، پیگیری پرونده می‌باشد. شما در این مرحله می‌توانید به صورت دوره‌ای با پلیس فتا تماس بگیرید و وضعیت را جویا شوید. در آخر برای اطمینان می‌توانید با یک وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال درخواست کرده تا پیگیری پرونده شما را به عهده بگیرد.

شکایت از صرافی ارز دیجیتال خارجی

اگر صرافی ارز دیجیتالی که از شما کلاهبرداری کرده است خارجی باشد، می‌توانید هم از طریق مراجع قضایی ایران و هم از طریق مراجع قضایی همان کشور از صرافی موردنظر شکایت کنید. برای انجام این کار در کشور موردنظر، می‌توانید با کنسولگری یا سفارتخانه همان کشور تماس گرفته و شکایت خود را شرح دهید.

نمونه شکایت کلاهبرداری ارز دیجیتال

(ریاست محترم دادسرای ……….
با سلام
احتراماً به استحضار شما می‌رساند که:
اینجانب …… به شماره ملی ……. ساکن …….، به استناد مدارک پیوست، علیه …… به دلیل کلاهبرداری در زمینه ارز دیجیتال دادخواستی به شرح زیر تقدیم می‌نمایم:
در تاریخ …. با فردی به نام ……… از طریق ……. آشنا شدم. وی با وعده سودهای زیاد در زمینه سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال، من را ترغیب به انجام معامله‌ای به ارزش …….. ریال نمود. بر این اساس، مبلغ مذکور به حساب …….. به نام …….. واریز نمودم.
با گذشت زمان مشخص شد که متهم هیچ گونه اقدامی جهت انجام معامله انجام نداده و مبلغ واریزی را عودت ننموده است. با توجه به مدارک پیوست از جمله مکاتبات، رسید تراکنش‌ها و…، به وضوح مشخص است که متهم با سوءنیت و به قصد کلاهبرداری اقدام به فریب اینجانب نموده.
لذا از دادگاه محترم تقاضا دارم تا با رسیدگی به این پرونده، متهم را به جرم کلاهبرداری محکوم و دستور بازگرداندن مبلغ  کلاهبرداری شده را صادر نماید.)

البته این فقط یک نمونه از دادخواست ارائه شده می‌باشد و شما عزیزان با توجه به مشکل پیش آمده می‌توانید دادخواستی مخصوص خودتان تنظیم و به دادگاه تحویل دهید. این نکته را هم در نظر داشته باشید که قبل از تنظیم و تقدیم دادخواست به دادگاه حتماً با یک وکیل مشورت لازم را به عمل ‌آورید تا نهایت کمک را به شما عزیزان بکند.

نتیجه گیری نهایی

حوزه رمز ارز و ارز دیجیتال، یک حیطه با پتانسیل رشد بالا و کسب سودهای فوق‌العاده می‌باشد. اما در کنار تمام سختی‌ها و همچنین ریسک ضرر کردن، احتمال کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال نیز وجود دارد. نکته حائز اهمیت اینجاست که در هنگام وقوع هر نوع کلاهبرداری بخصوص کلاهبرداری در زمینه‌های مالی، به وکیل کلاهبرداریمراجعه کرد. شما عزیزان می‌توانید با به‌اشتراک‌گذاری این مقاله ارزشمند با دوستان و آشنایان خودتان، در آگاه‌سازی ایشان از احتمال وقوع این جرم و تشویق ایشان به انجام پیشگیری‌های لازم و به خرج دادن دقت لازم، در کاهش نرخ این جرم سهیم باشید. همچنین در پایان می‌توانید تجربیات خود را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید تا دیگران نیز بتوانند از آن استفاده کنند.

سؤالات متداول حوزه ارز دیجیتال:

در این قسمت به بررسی برخی سؤالات حقوقی ارز دیجیتال و پاسخ‌هایی که برای آن وجود دارد می‌پردازیم:

وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در ایران چگونه است؟برای پاسخ به این سؤال نیاز است که شما به بررسی کامل ارزهای دیجیتال بپردازید. این بررسی‌ها می‌تواند شامل بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی باشد.

اگر در یک صرافی ارز دیجیتال از من کلاهبرداری شود، چه اقداماتی باید انجام دهم؟در ابتدا شما باید شکایت خود را به پلیس فتا اعلام کرده و در مرحله بعد تمامی مدارک مربوطة موردنیاز را جمع‌آوری کرده تا به دادگاه ارائه دهید. در مرحله بعد، به صرافی مربوطه رفته و شکایت خود را اعلام می‌کنید.

مالیات بر درآمد حاصل از فروش ارزهای دیجیتال چگونه محاسبه می‌شود؟
چون‌که هنوز مالیات بر حسب درآمد در ایران به طور دقیق تعریف نشده است، بهتر است که با مشاور مربوطه مشورت کرده و سؤالات خود را در این مورد از ایشان بپرسید.

تفاوت بین قراردادهای هوشمند و قراردادهای سنتی چیست؟در واقع قرارداد هوشمند به قراردادی گفته می‌شود که به صورت خودکار روی بلاک‌چین اجرا می‌شوند و نیازی به واسطه ندارند. در صورتی که قراردادهای سنتی به صورت دستی و توسط افراد یا نهادهای واسطه اجرا می‌شوند.

آیا می‌توان از ارزهای دیجیتال به عنوان وثیقه برای دریافت وام استفاده کرد؟
بعضی بانک‌ها به شما اجازه می‌دهند که از ارزهای دیجیتال به عنوان وثیقه جهت دریافت وام استفاده نمایید ولی این موضوع به کشوری که در آن زندگی می‌کنید و بانکی که می‌خواهید با آن قرارداد ببندید بستگی دارد.

مسئولیت صرافی‌های ارز دیجیتال در برابر کاربران چیست؟
درواقع مسئولیتی که صرافی‌های ارز دیجیتال در برابر کاربران دارند این است که به طور کلی صرافی‌ها حافظ امنیت و دارایی‌های کاربران می‌باشند همچنین باید از وقوع کلاهبرداری‌ احتمالی جلوگیری کنند. با این حال مسئولیت صرافی‌ها در هر یک از کشورها متفاوت است. در نتیجه شما باید بسته به کشوری که در آن زندگی می‌کنید تحقیق و بررسی لازم را انجام دهید.